Soru: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Bu projede hem sen hem de ben çalıştık.
B) Yarınki toplantıya katılıp katılmayacağını bilmiyorum.
C) Öğrenciler, sınav sonuçlarını heyecanla bekliyorlar.
D) Bu kitabı okuduktan sonra fikirlerim değişti.
Çözüm: Anlatım bozukluğu, genellikle gereksiz sözcük kullanımı, özne-yüklem uyumsuzluğu veya mantık hatalarından kaynaklanır. Seçenekleri inceleyelim:
A) "hem sen hem de ben çalıştık" - Özne "sen ve ben" (biz), yüklem "çalıştık" (1. çoğul şahıs). Uyumlu.
B) "katılıp katılmayacağını bilmiyorum" - Burada "katılıp" ve "katılmayacağını" kelimeleri birlikte kullanılmış. Aslında "katılıp katılmayacağını" ifadesi gereksizdir; "katılıp" yeterli olurdu veya "katılıp katılmayacağını" yerine "katılıp katılmayacağını" şeklinde tekrara düşülmüş. Doğrusu "katılıp katılmayacağını" değil, "katılıp katılmayacağını" olmalıydı, ama burada bir tekrar hatası var: "katılıp" ve "katılmayacağını" aynı kökten geliyor ve gereksiz. Bu bir anlatım bozukluğudur.
C) "Öğrenciler... bekliyorlar" - Özne çoğul, yüklem çoğul. Uyumlu.
D) "fikirlerim değişti" - Anlamlı ve uyumlu.
Doğru cevap B seçeneğidir.
