Soru: Coğrafi keşiflerin, Osmanlı toplum yapısı ve kültürel hayatı üzerindeki olumsuz etkileri neler olmuştur? Ekonomik gerilemenin sosyal sonuçlarını değerlendiriniz.
Çözüm:
- Ekonomik gelirlerin azalması, devletin vergi yükünü artırmasına neden oldu. Bu, halkın (özellikle köylülerin) yaşam standartlarının düşmesine ve isyanlara (örneğin Celali İsyanları) zemin hazırladı.
- Ticaretin azalması, şehirlerdeki esnaf ve tüccar sınıfının zayıflamasına yol açtı. Lonca teşkilatları etkinliğini kaybetti.
- Avrupa'nın keşiflerle zenginleşip Rönesans ve Reform hareketlerini yaşamasına karşın, Osmanlı bu gelişmelere ayak uydurmakta gecikti. Bu, kültürel ve bilimsel alanda geri kalmasına katkıda bulundu.
- Toplumda işsizlik ve yoksulluk arttı, bu da göç hareketlerini tetikleyerek şehirlerde düzensizliğe neden oldu.