Soru:
Basınç (\( P \)), birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvet olarak tanımlanır. Formülü \( P = \frac{F}{A} \) şeklindedir. Buna göre, basınç niceliği için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
- A) Temel niceliktir, birimi Pascal'dır.
- B) Türetilmiş niceliktir, birimi Newton'dur.
- C) Türetilmiş niceliktir, birimi Pascal'dır.
- D) Temel niceliktir, birimi Newton/metre'dir.
Çözüm:
💡 Bir niceliğin temel mi türetilmiş mi olduğunu anlamak için onun tanımına ve birimine bakarız. Tanımı diğer niceliklere bağlıysa türetilmiştir.
- ➡️ Adım 1: Tanımı İnceleyelim. Basınç, Kuvvet (F) ve Yüzey Alanı (A) gibi iki farklı niceliğin oranıyla tanımlanmıştır (\( P = \frac{F}{A} \)). Kuvvet ve alan da kendi başlarına türetilmiş niceliklerdir. Bu nedenle basınç bir türetilmiş niceliktir.
- ➡️ Adım 2: Birimini İnceleyelim. Kuvvetin birimi Newton (N), alanın birimi metrekare (m²)'dir. Buna göre basıncın birimi N/m² olur. N/m²'ye uluslararası birim sisteminde (SI) Pascal (Pa) adı verilir. Yani, 1 Pa = 1 N/m².
- ➡️ Adım 3: Seçenekleri Kontrol Edelim. A seçeneği "Temel niceliktir" dediği için yanlıştır. B seçeneği birimi Newton dediği için yanlıştır. D seçeneği hem "Temel niceliktir" dediği hem de birimi eksik (N/m yerine N/m² olmalı) olduğu için yanlıştır.
✅ Sonuç: Basınç, türetilmiş bir niceliktir ve birimi Pascal'dır. Doğru cevap C seçeneğidir.
