Soru:
I. Yaşam öyküsü anlatılan kişi kendisi tarafından yazılır.
II. Nesnellik ve tarafsızlık esastır.
III. Anlatım birinci kişi ağzından (ben) yapılır.
IV. Kronolojik bir sıra izlenebilir.
V. Belge ve kanıtlara dayandırılır.
Yukarıda verilen özelliklerden hangileri hem biyografi hem de otobiyografi için ortaktır?
Çözüm:
💡 Bu soruda, iki türün ortak ve farklı yanlarını bilmemiz gerekiyor. Her bir maddeyi tek tek inceleyelim.
- ➡️ I. Madde: "Yaşam öyküsü anlatılan kişi kendisi tarafından yazılır." → Bu, sadece otobiyografinin tanımıdır. Biyografiyi genellikle başka biri yazar. Ortak değil.
- ➡️ II. Madde: "Nesnellik ve tarafsızlık esastır." → Bu, ideal olarak biyografi için geçerlidir. Otobiyografide ise yazar kendini anlattığı için özneldir, tarafsız olması çok zordur. Ortak değil.
- ➡️ III. Madde: "Anlatım birinci kişi ağzından (ben) yapılır." → Bu, sadece otobiyografiye özgüdür. Biyografide anlatım üçüncü kişi (o) ağzındandır. Ortak değil.
- ➡️ IV. Madde: "Kronolojik bir sıra izlenebilir." → Hem biyografi hem de otobiyografi, bir kişinin hayatını doğumdan ölüme/şimdiye kadar anlattığı için genellikle kronolojik sıra izler. Ortaktır.
- ➡️ V. Madde: "Belge ve kanıtlara dayandırılır." → İyi bir biyografi belge ve kanıtlara dayanmalıdır. Otobiyografide ise yazar kendi hayatını anlattığı için daha çok kişisel hafızasına dayanır, ancak yine de mektup, günlük gibi belgeler kullanabilir. Temel dayanak noktası farklı olsa da, her ikisi de "dayandırılabilir". Bu nedenle bu özellik ortak kabul edilebilir.
✅ Sonuç olarak, hem biyografi hem de otobiyografi için ortak olan özellikler IV ve V numaralı maddelerdir.
