Soru:
Bir kayık, durgun bir gölde küreklerle ileri doğru itilerek sabit süratle hareket ettiriliyor. Bu kayığa etki eden kuvvetlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
- A) Suyun uyguladığı sürtünme kuvveti, küreklerin uyguladığı itme kuvvetine eşittir.
- B) Kayığın ağırlığı ile suyun uyguladığı kaldırma kuvveti birbirine eşittir.
- C) Kayık sabit süratle hareket ettiğine göre, üzerine etki eden net kuvvet sıfırdır.
- D) Kayık hareket halinde olduğu için net kuvvet sıfırdan farklıdır.
Çözüm:
💡 Bu soruda hem düşey dengenin hem de yatay dengenin kontrol edilmesi gerekir.
- ➡️ Kayık sabit süratle hareket ediyor. Newton'un birinci yasası gereği, net kuvvet sıfır olmalıdır.
- ➡️ Düşey Denge: Kayık batmıyor veya havaya yükselmiyorsa, ağırlık kuvveti ile kaldırma kuvveti birbirine eşittir (B şıkkı doğru).
- ➡️ Yatay Denge: Kayık sabit süratle gittiğine göre, ileri yöndeki kürek itme kuvveti ile geri yöndeki su sürtünme kuvveti birbirine eşit olmalıdır (A şıkkı doğru).
- ➡️ Tüm bu eşitlikler, net kuvvetin sıfır olduğunu gösterir (C şıkkı doğru).
- ➡️ D şıkkı "hareket halinde olduğu için net kuvvet sıfırdan farklıdır" diyor. Bu ifade yanlıştır. Çünkü sabit süratli hareket için net kuvvet sıfırdır. Net kuvvetin sıfırdan farklı olması ivmeli (sürat değişen) hareket gerektirir.
✅ Sonuç: Yanlış ifade D şıkkıdır.
