Soru:
Mayoz bölünme, kalıtsal çeşitliliği sağlamak için iki önemli mekanizma içerir. Bu mekanizmalar nelerdir ve her biri çeşitliliği nasıl sağlar? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, mayozun genetik çeşitlilik yaratmadaki iki temel stratejisini sorgulamaktadır.
- ➡️ Birinci Mekanizma: Crossing-over (Parça Değişimi)
- Mayoz I'in Profaz I evresinde gerçekleşir.
- Homolog kromozomların kromatitleri arasında gen alışverişi yapılır.
- Aynı kromozom üzerinde bağlı bulunan genlerin ayrılmasını ve yeni alel kombinasyonları oluşturulmasını sağlar.
- ➡️ İkinci Mekanizma: Bağımsız Dağılım (Ayrılma)
- Mayoz I'in Anafaz I evresinde gerçekleşir.
- Homolog kromozom çiftleri, hücrenin ekvator düzleminde rastgele dizilir ve kutuplara bağımsız olarak dağılır.
- Bu rastgele dağılım, \(2^n\) formülüyle ifade edilen sayıda farklı kromozom kombinasyonu içeren gamet oluşumuna olanak tanır. (n: homolog çift sayısı)
✅ Sonuç: Mayoz bölünme, crossing-over ile genlerin, bağımsız dağılım ile ise kromozomların yeni kombinasyonlarını oluşturarak kalıtsal çeşitliliği artırır. Bu çeşitlilik, tür içi varyasyonun temelidir.
