Soru:
Bir bakteri türünün, ortamda oksijen ve amonyak (NH₃) bulunduğunda, güneş ışığı olmasa bile organik madde sentezleyebildiği gözlemlenmiştir. Bu bakteri ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız:
1. Bu bakteri hangi metabolik olayı gerçekleştirmektedir?
2. Bu olayın genel denklemini (\( CO₂ + ... \rightarrow ... \)) şeklinde yazınız.
3. Bu bakteri, fotosentez yapan bir bitkiden metabolik açıdan nasıl ayrılır? İki fark yazınız.
Çözüm:
💡 Soruda "güneş ışığı olmasa bile" ifadesi, bize fotosentez dışındaki bir ototrofik beslenme şeklini işaret ediyor.
- ➡️ 1. Cevap: Işık olmadan, inorganik bir madde olan amonyağı (NH₃) kullanarak enerji elde ettiği için bu bakteri kemosentez yapmaktadır. Özel olarak bu olaya nitrifikasyon denir.
- ➡️ 2. Cevap (Genel Denklem): Kemosentezin genel denklemi, enerji kaynağına göre değişir. Amonyak oksitleyici bakteriler için denklem şu şekildedir:
\( 2NH₃ + 3O₂ \rightarrow 2HNO₂ + 2H₂O + \text{Enerji} \)
Elde edilen bu enerji daha sonra organik madde sentezi için kullanılır:
\( CO₂ + 2H₂O + \text{Enerji} \rightarrow CH₂O (organik madde) + H₂O + O₂ \)
- ➡️ 3. Cevap (İki Fark):
- Enerji Kaynağı: Bitki güneş ışığını kullanır (fotosentez), bakteri ise amonyağın oksidasyonundan açığa çıkan kimyasal enerjiyi kullanır (kemosentez).
- Işık Gereksinimi: Bitkinin metabolizması ışığa bağımlıdır, bakteri ise ışığa ihtiyaç duymaz.
✅ Sonuç: Bu bir kemosentetik bakteridir ve temel farklar enerji kaynağı ile ışık gereksinimidir.
