Soru:
Coğrafi izolasyon (coğrafi tecrit), biyoçeşitliliğin oluşum mekanizmalarından biridir. Aşağıdaki durumlardan hangisi coğrafi izolasyona ve yeni türlerin oluşumuna (türleşmeye) en uygun örnektir?
- A) Bir çayır ekosisteminde farklı otçul türlerin aynı kaynaklar için rekabet etmesi
- B) Bir nehrin yatağını değiştirerek bir populasyonu ikiye bölmesi ve bu populasyonların binlerce yıl boyunca ayrı kalması
- C) Bir şehrin büyüyerek doğal alanları parçalara ayırması
- D) İklim değişikliği nedeniyle bir bölgedeki sıcaklık ortalamasının yükselmesi
Çözüm:
💡 Coğrafi izolasyon, bir populasyonun fiziksel bir engel (dağ, deniz, nehir vb.) nedeniyle iki veya daha fazla gruba ayrılması ve bu grupların uzun süre birbirleriyle gen alışverişi yapamamasıdır. Zamanla genetik sürüklenme ve doğal seçilim sonucu farklılaşan gruplar yeni türlere evrilebilir.
- ➡️ A) Bu bir rekabet örneğidir, izolasyon değildir.
- ➡️ B) Bir nehrin populasyonu bölmesi ve grupların binlerce yıl ayrı kalması klasik bir coğrafi izolasyon örneğidir. Bu süreç, allopatrik türleşmeye yol açar.
- ➡️ C) Bu, beşeri bir habitat parçalanmasıdır ve genellikle biyoçeşitliliği azaltır, yeni tür oluşumundan çok mevcut türlerin kaybına neden olur.
- ➡️ D) Bu, iklim değişikliğinin doğrudan bir etkisidir, bir coğrafi engel değildir.
✅ Doğru cevap B seçeneğidir. Çünkü fiziksel bir engelle ayrılma ve uzun süreli ayrı kalma, coğrafi izolasyonun ve türleşmenin temel şartıdır.
