Soru:
"Senin o ateş gibi gözlerin,
Kalbimi bir kor gibi yakıp geçti."
Yukarıdaki beyitte, "ateş" ve "kor" kelimeleri arasında nasıl bir ilişki vardır ve bu hangi söz sanatını oluşturur?
Çözüm:
💡 Benzerlik ilişkisini adım adım çözelim:
- ➡️ İnceleme: Gözler, "ateş"e benzetilmiştir. Ateşin yakıcı özelliği, gözlerin etkileyiciliğini anlatmak için kullanılmıştır. Bu benzerlikten yola çıkarak, gözlerin yaptığı iş (yakmak) de "kor" ile ifade edilmiştir.
- ➡️ Tanım: Aralarında türlü yönlerden benzerlik bulunan iki şeyden, benzerlik özelliği zayıf olanın güçlü olana benzetilmesine teşbih (benzetme) sanatı denir. Teşbih sanatında genellikle dört öge bulunur:
- Benzeyen: Gözler / Kalp
- Kendisine Benzetilen: Ateş / Kor
- Benzetme Yönü: Yakıcı olma (ateş gibi)
- Benzetme Edatı: Gibi
- ➡️ Eşleştirme: Burada "gözler" ateşe, "kalbi yakma eylemi" de kora benzetilmiştir. Açık bir benzetme söz konusudur.
✅ Sonuç olarak, bu beyitte kullanılan söz sanatı, "gibi" edatıyla kurulmuş bir TEŞBİH'tir (Benzetme).
