Soru:
Bir DNA molekülünde 8000 nükleotit bulunmaktadır. Bu DNA'ya sahip bir hücre, mayoz bölünme geçirdiğinde Mayoz I'in Profaz I evresinde toplam kaç kromatit bulunur?
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için DNA, kromozom ve kromatit ilişkisini ve Mayoz I Profaz I'deki yapıyı bilmemiz gerekir.
- ➡️ 1. Adım: Kromozom Sayısını Bulma
Soru bize toplam nükleotit sayısını vermiş ancak kromozom sayısını vermemiş. Bu nedenle, bir kromozomun iki kromatitten oluştuğu gerçeğinden yola çıkarak genel bir çözüm yapacağız. Bir kromatit bir DNA zinciridir. Toplam nükleotit sayısı, tüm kromatitlerdeki nükleotitlerin toplamıdır.
- ➡️ 2. Adım: Profaz I'deki Yapıyı Hatırlama
Mayoz I'in Profaz I evresinde DNA eşlenmiş ve kromozomlar ikişer kromatitli haldedir. Ayrıca, homolog kromozomlar tetrat oluşturmuş durumdadır. Yani hücre hala 2n kromozomludur ve her kromozom iki kromatitlidir.
- ➡️ 3. Adım: Kromatit Sayısını Hesaplama
Toplam nükleotit sayısı 8000'dir. Bir kromatitteki nükleotit sayısına "X" dersek, toplam kromatit sayısını bulmak için 8000'i X'e böleriz.
Kromatit Sayısı = \( \frac{8000}{X} \)
Ancak, Profaz I'deki bir hücredeki kromatit sayısı, interfazda DNA eşlendikten sonraki kromatit sayısına eşittir ve bu da başlangıçtaki (eşlenmeden önceki) kromozom sayısının 4 katıdır. Fakat soruda kromozom sayısı verilmediği için en doğru cevap, toplam nükleotit sayısının bir kromatitteki nükleotit sayısına bölünmesiyle bulunacak olan toplam kromatit sayısıdır.
✅ Sonuç olarak, Mayoz I Profaz I'deki toplam kromatit sayısı \( \frac{8000}{(Bir\ Kromatitteki\ Nükleotit\ Sayısı)} \) formülü ile hesaplanır. Bu değer, bir kromatitteki ortalama nükleotit sayısı bilinmedikçe kesin bir sayı olarak bulunamaz, ancak hesap yöntemi bu şekildedir. Pratikte bu tür sorularda genellikle kromozom sayısı verilir ve "2n x 2" formülü ile kromatit sayısı bulunur.
