Soru:
Osmanlı Devleti'nde "Mali Takvim" veya "Sivil Takvim" olarak da bilinen, Hicrî takvim ile Miladî takvim arasında bir geçiş formu olan ve 1 Mart'ı yılbaşı kabul eden bu takvim hangisidir? Hangi padişah döneminde kullanılmaya başlanmıştır?
Çözüm:
💡 Bu soru, Osmanlı'da çoklu takvim kullanımı ve özellikle Rumi takvim hakkında bilgi gerektirir.
- ➡️ Adım 1: Osmanlı Devleti'nde dini işler için Hicrî takvim, mali ve idari işler için ise zamanla farklı bir takvim kullanılmaya başlandı.
- ➡️ Adım 2: Hicrî takvimdeki 11 günlük kayma, devletin gelir-gider hesaplarında (özellikle vergi toplama zamanlarında) ciddi sorunlar yaratıyordu. Bu sorunu çözmek için bir reforma ihtiyaç duyuldu.
- ➡️ Adım 3: Sultan III. Mustafa döneminde (1758'de) hazırlıkları başlayan ve Sultan I. Abdülhamid döneminde, 13 Mart 1789 tarihinde (Fransız İhtilali'nin olduğu yıl) uygulamaya konan takvim, Rumi takvimdir.
- ➡️ Adım 4: Rumi takvim, güneş yılını esas alır, ancak başlangıç yılı Hicret'tir. Yani, Hicrî takvim gibi hicreti başlangıç alır ama Miladî takvim gibi güneş yılını kullanır. Yılbaşı olarak da 1 Mart kabul edilmiştir. Bu nedenle "melez" veya "geçiş" bir takvim olarak nitelendirilir.
✅ Sonuç: Cevap Rumî Takvim'dir. Sultan I. Abdülhamid döneminde kullanılmaya başlanmıştır.
