Soru:
Atlas Okyanusu'nun ortasında yer alan Orta Atlantik Sırtı, her yıl birkaç santimetre genişlemektedir. Bu genişlemenin levha hareketlerinin hangi nedeni ile açıklandığını ve bu süreçte levhalara etki eden kuvvetin adını belirtiniz.
Çözüm:
💡 Bu soru, levhaların birbirinden uzaklaştığı yapıcı sınırları ve buradaki itici kuvveti sorgulamaktadır.
- ➡️ 1. Adım: Olayın Gerçekleştiği Yeri Tanımla - Orta Atlantik Sırtı, bir okyanus ortası sırtıdır ve burada Kuzey Amerika ile Avrasya, Güney Amerika ile Afrika levhaları birbirinden uzaklaşmaktadır.
- ➡️ 2. Adım: Süreci Açıkla - Bu ayrılma sınırında, astenosferden yükselen sıcak magma, yukarıya doğru basınç uygulayarak levhaları yanlara doğru iter ve soğuyarak yeni okyanusal kabuğu oluşturur. Buna "deniz tabanı yayılması" denir.
- ➡️ 3. Adım: İtici Kuvvetin Adını Belirtin - Magmanın yükselerek levhaları yanlara itmesi kuvvetine "itme kuvveti (ridge push)" denir. Bu, levha hareketlerini sağlayan önemli kuvvetlerden biridir.
- ➡️ 4. Adım: Temel Nedene Bağla - Magmanın bu şekilde yükselmesinin ve konveksiyonun temel nedeni, Dünya'nın iç çekirdeğindeki yüksek ısı enerjisidir. Bu ısı, mantoda konveksiyon akımlarını oluşturur.
✅ Sonuç olarak, Atlas Okyanusu'nun genişlemesi, mantodaki konveksiyon akımlarının bir ürünü olan ve levhaları birbirinden ayıran "itme kuvveti (ridge push)" ile açıklanır.
