Soru:
Bir öğrenci, tarih dersinde şu iki ifadeyi okur:
- I. "İstanbul, 29 Mayıs 1453 tarihinde fethedildi."
- II. "İstanbul'un fethi, Orta Çağ'ın kapanıp Yeni Çağ'ın başlamasında etkili olmuştur."
Bu iki ifadeden hangisi bir olay, hangisi bir olgu özelliği taşımaktadır?
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için olay ve olgunun tanımlarını hatırlamalıyız. Olay, somut, tek tek ve belirli bir zaman diliminde gerçekleşen durumlardır. Olgu ise, olayların sonuçlarına bağlı olarak ortaya çıkan, soyut, genel ve süreklilik gösteren durumlardır.
- ➡️ İlk ifadeyi analiz edelim: "İstanbul, 29 Mayıs 1453 tarihinde fethedildi." Bu ifade, kesin bir tarih (29 Mayıs 1453) ve somut bir durum (şehrin fethedilmesi) içermektedir. Bu, tek seferde gerçekleşmiş, başlangıcı ve bitişi olan bir durumdur. Bu nedenle bu bir olaydır.
- ➡️ İkinci ifadeyi analiz edelim: "İstanbul'un fethi, Orta Çağ'ın kapanıp Yeni Çağ'ın başlamasında etkili olmuştur." Bu ifade, fethin uzun vadeli ve genel sonuçlarından bahsetmektedir. Soyut bir değişimi (çağların değişimi) ifade eder, tek bir anı değil bir süreci anlatır ve kanıtlanabilir bir genellemedir. Bu nedenle bu bir olgudur.
✅ Sonuç olarak; I. ifade bir olay, II. ifade ise bir olgu özelliği taşımaktadır.
