Soru:
Antik Yunan'da felsefe ortaya çıktığında, diğer disiplinleri de içinde barındırıyordu. Zamanla bu disiplinler (fizik, astronomi, psikoloji vb.) felsefeden ayrılarak bağımsız bilim dalları haline gelmiştir.
Bu "ayrılma" sürecinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Felsefenin pratik sorunlarla ilgilenmeyi bırakması
- B) Bilimsel yöntemin (deney, gözlem, ölçme) gelişmesi ve belirli konuların bu yöntemle incelenmeye başlanması
- C) Filozofların artık evrenle ilgili soru sormaktan vazgeçmesi
- D) Dinin, bilimsel disiplinler üzerindeki etkisini kaybetmesi
Çözüm:
💡 Bu soru, felsefe ile bilimler tarihi arasındaki ilişkiyi ve bilimlerin felsefeden neden ayrıldığını anlamamızı istiyor.
- ➡️ Birinci Adım: Başlangıçta "doğa felsefesi" adı altında tek bir çatı altında toplanan bu sorgulama alanları, belirli bir olgunluğa ulaştı.
- ➡️ İkinci Adım: Felsefe genellikle kavramsal analiz ve akıl yürütme ile ilerlerken, belirli konular (örneğin cisimlerin hareketi, kimyasal reaksiyonlar) üzerinde kontrollü deneyler, nicel gözlemler ve matematiksel modellemeler yapmak mümkün hale geldi. Bu, bilimsel yöntemdir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Bir alan, kendi özgün yöntemini (ampirik yöntem) geliştirdiğinde, artık salt felsefi spekülasyonun bir parçası olmaktan çıkarak bağımsız bir "bilim" haline gelmiştir. Örneğin psikoloji, deneysel yöntemi benimsedikten sonra felsefeden ayrılmıştır.
- ➡️ Dördüncü Adım: Seçeneklere baktığımızda A ve C seçenekleri tarihsel olarak doğru değildir. D seçeneği ise sürecin sadece bir yönünü ve çok sonraki bir dönemini açıklar. B seçeneği ise sürecin itici gücü olan "yöntem değişikliğini" doğru bir şekilde vurgulamaktadır.
✅ Sonuç olarak, bilimlerin felsefeden ayrılmasının temel nedeni, ampirik (deneysel) bilimsel yöntemin gelişmesi ve bu yöntemin belirli araştırma alanlarında uygulanmaya başlanmasıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.
