Soru:
d orbitallerinin genel şekli nasıl tanımlanır ve bu orbitallerden hangileri "cloverleaf" (yonca yaprağı) şekline sahiptir? Aşağıdaki orbitalleri listeleyiniz:
- \( d_{xy} \)
- \( d_{xz} \)
- \( d_{yz} \)
- \( d_{x^2-y^2} \)
- \( d_{z^2} \)
Çözüm:
💡 d orbitallerinin şekilleri, açısal dalga fonksiyonlarına bağlıdır ve beş tanedir.
- ➡️ 1. Adım: d orbitallerinin genel şekli, iki loblu (iki kulakçıklı) ve dört yaprakçıktan oluşan karmaşık bir yapıdadır. Genellikle "çift huni" veya "yonca yaprağı" şeklinde betimlenir.
- ➡️ 2. Adım: Beş d orbitalinden dördü (\( d_{xy}, d_{xz}, d_{yz}, d_{x^2-y^2} \)) tipik "cloverleaf" (yonca yaprağı) şekline sahiptir. Loblarının maksimumları koordinat eksenleri veya eksenler arasındaki bölgeler üzerindedir.
- ➡️ 3. Adım: \( d_{z^2} \) orbitali ise farklı bir şekle sahiptir. Bu orbital, z-ekseni boyunca bir torus (simit/çörek) ile kuşatılmış iki lob şeklindedir ve genellikle "dumbell with a doughnut" olarak tanımlanır.
✅ Sonuç olarak, "cloverleaf" şekline sahip d orbitalleri: \( d_{xy}, d_{xz}, d_{yz}, d_{x^2-y^2} \)'dir. \( d_{z^2} \) orbitali bu gruba dahil değildir.
