Soru:
İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin I. Dünya Savaşı sırasında uyguladığı ekonomi politikalarının temelini oluşturan ve Türk burjuvazisi yaratmayı hedefleyen millî bir akımın adı nedir? Bu politikanın iki temel amacını yazınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, İttihat ve Terakki'nin savaş koşullarında hayata geçirdiği ulusal ekonomik modeli sorgular.
- ➡️ Birinci Adım: Soruda bahsedilen millî ekonomi akımının adı Millî İktisat'tır. Bu politika, Alman iktisatçı Friedrich List ve Yusuf Akçura gibi Türk düşünürlerden etkilenmiştir.
- ➡️ İkinci Adım: Bu politikanın iki temel amacı şunlardır:
- ➿ Yabancı Ekonomik Egemenliğini Kırmak: Kapitülasyonların etkisiyle Osmanlı ekonomisini ele geçirmiş olan yabancı şirketlerin ve azınlık (Rum, Ermeni) tüccarların hakimiyetini sonlandırmak.
- ➿ Müslüman-Türk Ticari Sınıfı (Burjuvazi) Yaratmak: Devlet desteğiyle, Müslüman Türklerden oluşan bir iş adamı ve sanayici sınıfı oluşturmak. Bu amaçla İtibar-ı Millî Bankası (daha sonra İş Bankası'nın temeli) ve yerli şirketler (örneğin, uçak motoru fabrikası) kurulmuştur.
✅ Sonuç olarak, İttihat ve Terakki'nin I. Dünya Savaşı'ndaki ekonomik politikasının adı Millî İktisat'tır ve temel amaçları yabancı hakimiyetini kırmak ve millî bir burjuvazi yaratmaktır.
