Soru:
Lale Devri'nin sona ermesine neden olan Patrona Halil İsyanı'nın çıkış nedenleri nelerdir? Aşağıdakilerden hangisi bu nedenler arasında gösterilemez?
- A) Halktan alınan ağır vergiler
- B) İran ile yapılan savaşların getirdiği ekonomik yük
- C) Yönetici sınıfın lüks ve eğlenceye düşkünlüğü
- D) Yeniçerilerin maaşlarının düzenli ödenmemesi
Çözüm:
💡 Bu soru, bir tarihsel olayın nedenlerini analiz etmemizi ve verilen seçeneklerden birinin nedenler arasında olmadığını bulmamızı istiyor. Adım adım ilerleyelim:
- ➡️ İlk adım, Patrona Halil İsyanı'nın genel nedenlerini hatırlamaktır. İsyan, yönetimdeki yozlaşmaya, lüks harcamalara, halkın ekonomik sıkıntılarına ve devlet adamlarına duyulan hoşnutsuzluğa dayanır.
- ➡️ İkinci adım, seçenekleri tek tek değerlendirmektir:
- A) Ağır vergiler: Halkın temel geçim sıkıntılarından biriydi ve isyanın önemli nedenlerindendir. Gösterilebilir.
- C) Yönetici sınıfın lüks ve eğlenceye düşkünlüğü: Sadabad eğlenceleri gibi etkinlikler, halkın yoksulluğu ile tezat oluşturuyordu. Bu da isyanın ana nedenlerindendir. Gösterilebilir.
- D) Yeniçerilerin maaşlarının düzenli ödenmemesi: Yeniçeriler isyana katılan önemli bir güçtü ve maaşların (ulufe) düzensiz ödenmesi onları isyana teşvik etmiştir. Gösterilebilir.
- ➡️ Üçüncü adım, B seçeneğini incelemektir. Lale Devri, Pasarofça Antlaşması (1718) ile başlayan bir barış dönemidir. Bu dönemde Osmanlı Devleti'nin İran ile önemli bir savaşı yoktur. İran savaşları daha sonra, 1730'dan hemen sonra başlayacaktır. Dolayısıyla, isyanın nedeni olarak "İran savaşlarının getirdiği ekonomik yük" gösterilemez.
✅ Sonuç olarak, Lale Devri bir barış dönemi olduğu için, B şıkkı Patrona Halil İsyanı'nın nedenleri arasında gösterilemez.
