Soru:
"Satır sonuna sığmayan '**anlayışsızlığı**' kelimesi, aşağıdaki hecelendirme seçeneklerinden hangisi kullanılarak yanlış bölünmüştür?"
- A) anla-
yışsızlığı
- B) anlayış-
sızlığı
- C) anlayışsız-
lığı
- D) anlayışsızlı-
ğı
Çözüm:
💡 Bu soruda, bir kelimenin hecelerine doğru ayrılıp ayrılmadığını kontrol etmemiz isteniyor. Kural: Kelimeler hecelerine göre bölünür ve her hecede bir sesli harf bulunur.
- ➡️ İlk adım, "anlayışsızlığı" kelimesini doğru hecelerine ayırmaktır: an-la-yı-sız-lı-ğı
- ➡️ Şimdi seçenekleri inceleyelim:
- ➡️ A) "anla-yı..." şeklinde bölünmüş. Bu, "an-la" hecelerini birleştirip "anla" yapmış. Bu, dilbilgisi kurallarına tam uymayan zorlama bir bölünmedir. En temiz ve doğru bölünme değildir.
- ➡️ B) "anlayış-sızlığı" şeklinde. Burada "an-la-yış" heceleri birleşmiş ve sonra bölünmüş. Bu da pek kullanılan bir yöntem değildir.
- ➡️ C) "anlayışsız-lığı" şeklinde. Bu, "an-la-yı-sız" hecelerini birleştirip "anlayışsız" kökünü aldıktan sonra "-lığı" ekini ayırmıştır. Bu, yapım ve çekim eklerinin ayrılması kuralına da uygun olabilecek bir bölünmedir ve yaygın kabul görür.
- ➡️ D) "anlayışsızlı-ğı" şeklinde. Burada "ğı" hecesi tek başına kalmıştır. Türkçede bir hece mutlaka bir sesli harf içerir. "ğı" bir sesli harf (ı) içerdiği için teknik olarak bir hecedir. Ancak, tek başına bir ünsüz ve bir sesliden oluşan bu tarz heceleri satır başında bırakmak estetik ve pratik açıdan yanlış kabul edilir. En belirgin hata bu seçenektedir.
✅ Sonuç: En yanlış ve kabul edilemez bölünme, bir harflik heceyi (ğı) satır başında bırakan D seçeneğidir.
