Soru:
Aşağıdaki cümlede yer alan kısaltmaların yazımını inceleyiniz. Doğru olanların başına "D", yanlış olanların başına "Y" yazınız.
( ) Prof. Dr. Ahmet Bey ile görüştük.
( ) TBMM'nin yeni binası hizmete girdi.
( ) Babamlar PTT'de 20 yıl çalıştı.
( ) Yarın saat 15.00'da buluşalım.
Çözüm:
💡 Kısaltma kurallarını hatırlayalım: Büyük harflerle yapılan kısaltmalara gelen ekler kesme işareti (') ile ayrılır ve okunuşuna göre yazılır. Küçük harflerle yapılan kısaltmalara gelen ekler ise genellikle kelimenin okunuşuna göre değil, harflerin okunuşuna göre yazılır. Unvan kısaltmalarından sonra nokta konur ve ek gelmez.
- ➡️ Birinci cümle: "Prof. Dr." unvan kısaltmaları doğru yazılmıştır. Ancak "Ahmet Bey" özel isim olduğu için bu kısaltmalardan sonra ek gelmemiştir. Bu doğrudur. (D)
- ➡️ İkinci cümle: "TBMM" büyük harfli kısaltmadır. Aldığı "-in" eki, kesme işareti ile ayrılmış ve kısaltmanın okunuşuna (te-be-me-me) uygun olarak ünlü uyumuna göre yazılmıştır. Bu doğrudur. (D)
- ➡️ Üçüncü cümle: "PTT" büyük harfli kısaltmadır. Aldığı "-de" eki, kesme işareti ile ayrılmıştır. Ancak ek, kısaltmanın okunuşuna (pe-te-te) değil, harflerin okunuşuna (pe) uygun yazılmıştır. Doğrusu "PTT'te" olmalıydı. Bu yanlıştır. (Y)
- ➡️ Dördüncü cümle: "15.00" saat bildiren bir kısaltmadır. Aldığı "-da" eki, kesme işareti ile ayrılmamıştır. Ayrıca, rakamlara gelen ekler kesme işareti ile ayrılmalıdır. Doğrusu "15.00'ta" olmalıydı. Bu yanlıştır. (Y)
✅ Sonuç: D, D, Y, Y
