Soru:
Aşağıdaki paragrafta yer alan kısaltmaların yazımını kontrol ediniz. Varsa yanlışları düzelterek paragrafı yeniden yazınız.
"THY'ne ait uçak İst.'dan Fr.'ya hareket etti. Yolcular arasında Dr. Mehmet Yılmaz ve Op. Selin Aydın da vardı. Uçuş 3 s. sürecek."
Çözüm:
💡 Paragrafta farklı türden kısaltmalar bir arada kullanılmıştır. Bunları tek tek inceleyelim.
- ➡️ THY'ne: "THY" (Türk Hava Yolları) büyük harfli bir kurum kısaltmasıdır. Okunuşu "te-ha-ye" şeklindedir. "-e" yönelme eki, okunuşa uygun olarak "ye" şeklinde yazılmalıdır. "te-ha-ye-ye". Bu nedenle doğrusu THY'ye olmalıdır.
- ➡️ İst.'dan: "İst." (İstanbul) şehir adının kısaltmasıdır. Sonunda nokta vardır. Noktalı kısaltmalara gelen ekler, noktadan sonra ve kesme işareti ile ayrılarak yazılır. Ayrılma eki "-dan"dır. Doğrusu İst.'dan değil, noktadan sonra kesme işareti gelir: İst.'dan yazılmış ama kurala göre İst.'dan olmalı. Ancak genellikle şehir isimleri kısaltılmaz, açık yazılır. Bu bağlamda kullanımı yaygın değildir.
- ➡️ Fr.'ya: "Fr." (Fransa) uluslararası bir kısaltmadır. Noktalı kısaltmalara gelen ekler, kesme işareti ile ayrılır. "-e" yönelme eki, "Fransa" kelimesinin okunuşuna göre "ya" olarak değil, "a" olarak yazılmalıdır. Çünkü "Fransa'ya" deriz. Doğrusu Fr.'a olmalıdır. Ancak bu tür ülke isimlerinin de metin içinde kısaltılması pek yaygın değildir.
- ➡️ Dr. ve Op.: "Dr." (Doktor) ve "Op." (Operatör) unvan kısaltmaları doğru yazılmıştır. Sonlarına nokta konmuş ve ek getirilmemiştir.
- ➡️ 3 s.: "s." (saat) kısaltması yanlıştır. "saat"in kabul görmüş kısaltması "sa" veya "s"dir (noktasız). Noktalı "s." kısaltması "saniye" anlamına gelir ve burada kafa karıştırıcıdır. Doğrusu 3 sa veya açıkça 3 saat yazılmalıdır.
✅ Düzeltilmiş Paragraf: "THY'ye ait uçak İstanbul'dan Fransa'ya hareket etti. Yolcular arasında Dr. Mehmet Yılmaz ve Op. Selin Aydın da vardı. Uçuş 3 saat sürecek." (Anlaşılır olması için şehir ve ülke isimleri açık yazılmıştır.)
