Soru: Aşağıdaki cümleleri, şimdiki zaman eki "-yor" veya "-mekte" kullanarak düzeltiniz ve nedenini açıklayınız.
- Okuyorum kitap şu anda. (Kelime sıralaması yanlış)
- Onlar yürümekte parkta. ("-mekte" eki yanlış kullanılmış)
- Ben anlıyorum seni. (Fiil çekimi eksik)
Çözüm:
- "Şu anda kitap okuyorum." - Düzeltme: Türkçede genellikle özne + tümleç + yüklem sıralaması kullanılır. "Şu anda" zaman ifadesi başa veya sona gelebilir, ancak "kitap" nesnesi fiilden önce gelmelidir.
- "Onlar parkta yürümekteler." veya "Onlar parkta yürüyorlar." - Düzeltme: "-mekte" eki, "yürü" fiil köküne eklenir ve "-ler" şahıs eki ile birleşir. Ayrıca, "parkta" tümleci fiilden önce gelmelidir. Alternatif olarak, "-yor" eki de kullanılabilir: "Onlar parkta yürüyorlar."
- "Ben seni anlıyorum." - Düzeltme: "anlamak" fiili, "-yor" eki ile çekilirken, fiil kökü "anla" olur ve "-yor" ekinden önce bağlayıcı ünlü "-ı" gelir: "anlıyor". Şahıs eki "-um" eklenir. Nesne "seni" fiilden önce gelmelidir.