Soru: "O, her zaman güvenilir bir insandı." cümlesindeki fiilimsinin özellikleri nelerdir?
Çözüm: Cümledeki "güvenilir" sözcüğünü analiz edelim:
- Kök: "güven-" fiili
- Ek: "-ilir" eki (aslında -il- edilgenlik eki + -ir geniş zaman eki)
- Fiilimsi türü: Sıfat-fiil (-ir eki sıfat-fiil eki olabilir)
- Anlam: "Güvenilen" anlamında, kalıcı sıfat olmuş
- Cümledeki görevi: "insan" ismini niteliyor → "nasıl insan?" → "güvenilir insan"
- Önemli not: "-ir" eki bazen sıfat-fiil eki, bazen de basit zaman eki olabilir. Burada sıfat-fiil eki olarak kullanılmıştır çünkü "güvenilir" sözcüğü kalıcı bir sıfat haline gelmiştir ve cümlede yüklem değildir.
Sonuç: Bu bir sıfat-fiildir, fiilden türemiştir, cümlede sıfat görevinde kullanılmıştır ve kalıcı sıfat özelliği kazanmıştır.
