Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük edat değildir?
- A) Bu soruyu ancak sen çözebilirsin.
- B) Sabahtan beri seni bekliyorum.
- C) İle yolculuk etmek çok keyifliydi.
- D) Konuyu anlamak üzere kitabı açtı.
Çözüm:
💡 Bir sözcüğün edat olup olmadığını anlamak için cümleden çıkardığımızda anlamın bozulup bozulmadığına veya kendinden önceki sözcükle öbekleşip yeni bir anlam oluşturup oluşturmadığına bakarız.
- ➡️ A seçeneği: "ancak sen" -> Buradaki "ancak", "sadece, yalnızca" anlamındadır ve "sen" zamiriyle öbekleşmiştir. Cümleden çıkarırsak anlam bozulur. Bu bir edattır.
- ➡️ B seçeneği: "sabahtan beri" -> "Beri", "-den bu yana" anlamını vererek zaman zarfı öbeği oluşturur. Cümleden çıkarılamaz. Bu bir edattır.
- ➡️ C seçeneği: "İle yolculuk" -> Buradaki "ile", "birlikte" anlamındaki bir edat olan "-le" ekinin ayrı yazılan halidir. "Onunla yolculuk" anlamındadır ve edattır. Ancak dikkat! Bu cümlede "ile"den sonra bir isim gelmemiş, fiil gelmiştir. Bu kullanımda "ile", "yolculuk etmek" fiiline "nasıl" sorusunu sorduğumuzda cevap olur ve durum zarfı görevindedir. "Nasıl yolculuk etmek? - İle (keyifli bir şekilde)". Bu nedenle bu cümledeki "ile" edat değil, zarftır.
- ➡️ D seçeneği: "anlamak üzere" -> "Üzere", "amacıyla, için" anlamındadır ve "anlamak" mastarıyla öbekleşerek edat görevi üstlenir. Bu bir edattır.
✅ Sonuç: Altı çizili sözcüğün edat olmadığı cümle C seçeneğidir.
