Soru:
"Annem, bana çok güzel bir hediye almış." cümlesinde aşağıdaki ögelerden hangisi yoktur?
- A) Özne
- B) Belirtili Nesne
- C) Dolaylı Tümleç
- D) Zarf Tümleci
Çözüm:
💡 Hangi ögenin olmadığını bulmak için tüm ögeleri teker teker bulmaya çalışalım.
- ➡️ Yüklem: "almış"
- ➡️ "Kim almış?" → "Annem" (ÖZNE) → A seçeneği VAR.
- ➡️ "Kime almış?" → "bana" (Dolaylı Tümleç - "-e" hali) → C seçeneği VAR.
- ➡️ "Neyi almış?" → "çok güzel bir hediye" (Nesne). Bu nesne, belirtme durum eki (-i) almadığı için Belirtisiz Nesne'dir. "Neyi?" sorusu nesneyi buldurur ama nesnenin türünü (belirtili/belirtisiz) ismin aldığı eke bakarak anlarız.
- ➡️ "Nasıl almış?" → "çok güzel" ifadesi "hediye"nin sıfatıdır, yüklemin nasıllığını belirtmez. Yüklemi etkileyen bir zarf yoktur. Bu nedenle Zarf Tümleci YOKTUR.
✅ Cümlede Belirtili Nesne ("-i" eki almış nesne) bulunmamaktadır. Nesnemiz belirtisiz nesnedir. Ayrıca bir Zarf Tümleci de yoktur. Ancak soru hangisinin yok olduğunu soruyor ve seçeneklerde sadece bir doğru cevap olacak. Bu durumda en belirgin ve kesin olan, Belirtili Nesne'nin olmamasıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.
