Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne bir sıfat tamlamasıdır?
- A) Çalışkan öğrenciler her zaman takdir edilir.
- B) Okulun bahçesi rengârenk çiçeklerle doluydu.
- C) Yarın sabah erken kalkacağım.
- D) Bu kitabı geçen hafta kütüphaneden aldım.
Çözüm:
💡 Özne, yüklemin bildirdiği işi yapan veya oluşu üzerine alan ögedir. Sıfat tamlaması ise bir ismin bir sıfat tarafından nitelendiği veya belirtildiği söz öbeğidir.
- ➡️ A seçeneği: "Çalışkan öğrenciler her zaman takdir edilir." Yüklem "takdir edilir"dir. İşi yapan, "takdir edilen" kim? Çalışkan öğrenciler. "Çalışkan" (sıfat) + "öğrenciler" (isim) = Sıfat tamlaması. Özne budur.
- ➡️ B seçeneği: "Okulun bahçesi" bir isim tamlamasıdır (belirtili isim tamlaması).
- ➡️ C seçeneği: "Yarın sabah" zarf tümleci, "erken" zarf, "kalkacağım" yüklem. Bu cümlenin gizli öznesi "ben" zamiridir.
- ➡️ D seçeneği: "Bu kitabı" belirtili nesne, "geçen hafta" zarf tümleci, "kütüphaneden" dolaylı tümleç, "aldım" yüklem. Gizli özne "ben"dir.
✅ Sonuç: Öznesi sıfat tamlaması olan cümle A seçeneğidir.
