Soru:
"Müdür, toplantıda yapılan eleştirileri hiç umursamadı." cümlesinde, geçişli fiilin derecesini artırma işlevi hangi sözcükle sağlanmıştır? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Adım adım çözüm:
- ➡️ 1. Adım: Yüklemi belirleyelim. Cümlenin yüklemi "umursamadı" fiilidir.
- ➡️ 2. Adım: Fiilin nesnesini bularak geçişliliğini kontrol edelim. "Umursamadı" fiiline "neyi?" sorusunu sorarız: "eleştirileri". Nesne bulunduğuna göre fiil geçişlidir.
- ➡️ 3. Adım: Fiilin anlamını (derecesini) sınırlandıran veya artıran bir sözcük var mı? "hiç" sözcüğü, "umursama" eyleminin yapılmadığını, sıfır derecede kaldığını ifade eder. Bu, fiilin derecesiyle (yokluk/azlık derecesi) ilgili bir durumdur.
- ➡️ 4. Adım: "Hiç" sözcüğü, olumsuzluk anlamı katmakla birlikte, fiilin gerçekleşme derecesini (burada sıfırlayarak) belirleyen bir zarftır.
✅ Cevap: Geçişli "umursamadı" fiilinin derecesi (burada olumsuz yönde sıfır derece), "hiç" zarfı ile belirlenmiştir.