Soru:
"Bu eski ve köhne bina, yıkılmak üzere." cümlesi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
- A) "Eski" ve "kök" sözcükleri yakın anlamlıdır, bu yüzden bozukluk yoktur.
- B) "Eski" ve "kök" sözcükleri zıt anlamlıdır, bu yüzden bir çelişki vardır.
- C) "Eski" ve "köhne" sözcükleri eş anlamlıdır, bu yüzden bir anlatım bozukluğu vardır.
- D) "Eski" ve "köhne" sözcükleri farklı anlamlara gelir, bu yüzden birlikte kullanılmaları güzeldir.
Çözüm:
💡 Bu soruda, "eski" ve "köhne" sözcüklerinin anlam ilişkisini ve birlikte kullanılabilirliğini analiz etmemiz gerekiyor.
- ➡️ 1. Adım: Sözcüklerin Anlamlarını Belirleyelim
- Eski: Çok kullanılmış, yıpranmış, üzerinden çok zaman geçmiş.
- Köhne: Çok eski, bakımsızlıktan harap olmuş, kullanılamaz durumda. "Eski"nin daha olumsuz ve aşırı halidir.
- ➡️ 2. Adım: Anlam İlişkisini Analiz Edelim
İki sözcük de "yeni olmama" anlamını taşır. Ancak "köhne", "eski"den daha güçlü, nitelikli ve olumsuz bir anlam içerir. Bu nedenle tam eş anlamlı değil, anlamdaş sözcüklerdir. Biri diğerinin yerine kullanıldığında anlam kaybı olur.
- ➡️ 3. Adım: Seçenekleri Değerlendirelim
- A) Yanlış. "Kök" değil, "köhne" sözcüğüdür ve yakın anlamlı olmaları bozukluk olmayacağı anlamına gelmez. Gereksiz sözcük kullanımı vardır.
- B) Yanlış. Sözcükler zıt anlamlı değildir.
- C) Doğru. Sözcükler eş anlamlı (anlamdaş) kabul edilir ve ikisinin birlikte kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar. "Köhne" zaten "çok eski" anlamını içerdiği için "eski" sözcüğü gereksizdir.
- D) Yanlış. Farklı anlamları olsa da biri diğerinin anlamını içerdiği için birlikte kullanılmaları gereksizdir ve bozukluktur.
✅ Sonuç: Doğru cevap C seçeneğidir.
