Soru:
Aşağıdaki cümlede altı çizili kelimedeki "n" harfi, kaynaştırma harfi midir yoksa iyelik eki midir? "Bu konuyu anlayanın yüzü güldü."
Çözüm:
💡 Bu soruda "-an" ekiyle türemiş bir sıfat-fiil (ortaç) ve ona gelen bir ek söz konusudur.
- ➡️ İlk adım: Altı çizili kelime "anlayanın" şeklindedir. Kök "anla-" fiilidir. "-yan" eki (aslında -an, ünlü uyumuna girer) onu sıfat-fiil yapmıştır: "anlayan" (anlama işini yapan kişi).
- ➡️ İkinci adım: Kelime, cümlede isim gibi kullanılmıştır ("anlayan kişi"). Bu isme "-ın" eki gelmiştir.
- ➡️ Üçüncü adım: Bu "-ın" eki, "yüz" isminin kime ait olduğunu belirtmektedir. "Yüz, anlayan kişiye aittir." Bu, bir aitlik/sahiplik bildirir.
- ➡️ Dördüncü adım: Sahiplik bildiren bu ek, 3. tekil şahıs iyelik ekidir (-ı/-i/-u/-ü). "Anlayan" kelimesi sesli harfle bittiği için iyelik eki doğrudan "-ı" şeklinde başlar. Buradaki "n" harfi, iyelik ekinin kendisinden önce gelen bir ses değildir; iyelik ekinin "n"si değildir. Buradaki "n", sıfat-fiil eki "-an"ın "n"sidir.
✅ Sonuç: "n" harfi, ne kaynaştırma harfidir ne de tek başına bir iyelik eki. Buradaki "n", sıfat-fiil ekinin (-an) bir parçasıdır. İyelik eki, ondan sonra gelen "-ı" ekidir.
