Soru:
Çalıkuşu ve Yaprak Dökümü romanlarının ortak temalarından biri "birey-toplum çatışması"dır. Bu temayı, her iki romandan birer örnekle karşılaştırarak açıklayınız. (\(Toplum \ne Birey\))
Çözüm:
💡 Her iki romanda da ana karakterler, içinde bulundukları toplumun değer yargılarıyla çatışma halindedir.
- ➡️ Çalıkuşu'nda Birey-Toplum Çatışması: Feride, toplumun bir genç kızdan beklediği "uslu, evine bağlı, itaatkâr" kalıbına sığmaz. Anadolu'ya tek başına gitmesi, erkeklerle arkadaşça ilişkiler kurması, toplumun dedikodularına ve eleştirilerine maruz kalmasına neden olur. Roman, onun bu kalıplara karşı verdiği mücadeleyi anlatır.
- ➡️ Yaprak Dökümü'nde Birey-Toplum Çatışması: Burada çatışma daha farklı işler. Ali Rıza Bey, toplumun "namuslu, dürüst, ailesine bağlı" baba modelini temsil eder. Ancak çocukları, yeni ve yozlaşmış bir toplum anlayışını (bireycilik, lüks düşkünlüğü) benimsemiştir. Ali Rıza Bey, hem çocuklarıyla hem de onların temsil ettiği yeni "toplum" değerleriyle çatışır ve bu çatışmada yenik düşer.
- ➡️ Karşılaştırma: İki romandaki çatışmanın yönü farklıdır. Çalıkuşu'nda birey (Feride), topluma meydan okur ve kendi yolunu çizer. Yaprak Dökümü'nde ise birey (Ali Rıza Bey), toplumun dejenerasyonu karşısında direnmeye çalışır ama başarısız olur.
✅ Sonuç olarak, her iki roman da farklı açılardan "birey-toplum çatışması"nı merkeze alarak, dönemin sosyal yapısını eleştirir.
