Soru:
"Garip Akımı (Birinci Yeni)" ile "İkinci Yeni" şiir anlayışlarını, aşağıdaki özelliklerden hangisi bakımından karşılaştırılamaz?
- A) Şiirde ölçü ve uyak kullanımı
- B) Günlük konuşma diline yakınlık
- C) Söylem ve anlatım biçimi
- D) Şiirin kaynağı ve ilhamı
- E) Toplumsal mesaj kaygısı taşıma
Çözüm:
💡 Bu bir karşılaştırma sorusu. Her seçeneği iki akım için ayrı ayrı değerlendirmeliyiz.
- ➡️ İlk Adım - Akımları Hatırla:
- Garip (I. Yeni): Şiiri sıradanlaştırmak, ölçü ve uyağı reddetmek, günlük hayatı, sade bir dille anlatmak. Toplumsal hiciv ve mizah içerebilir.
- II. Yeni: Anlamı ikinci plana atıp sözcüklerin çağrışım gücüne dayanmak, soyut ve kapalı bir anlatım. Bireyin iç dünyasına yönelik, toplumsal kaygıdan uzak.
- ➡️ İkinci Adım - Seçenekleri Tek Tek İncele:
- A) Karşılaştırılabilir. Garip ölçüyü ve uyağı reddeder, İkinci Yeni de serbest tarzı benimser.
- B) Karşılaştırılabilir. Garip günlük konuşma dilini kullanır, İkinci Yeni ise soyut ve imgelerle yüklü, gündelik dilden uzak bir dil kullanır.
- C) Karşılaştırılabilir. Garip'te anlaşılır, yalın bir söylem; İkinci Yeni'de kapalı, anlamı zorlanan bir söylem vardır.
- D) Karşılaştırılabilir. Garip'in kaynağı günlük hayat ve sıradan insandır, İkinci Yeni'nin kaynağı ise bilinçaltı ve soyut imgelerdir.
- E) Karşılaştırılamaz. Çünkü Garip Akımı'nda (Orhan Veli'nin "İstanbul'u Dinliyorum" gibi şiirlerinde dolaylı da olsa) toplumsal eleştiri ve mesaj kaygısı vardır. İkinci Yeni ise bireyin içsel, karmaşık dünyasına odaklandığı için belirgin bir toplumsal mesaj kaygısı taşımaz. Birinde olan bir özellik diğerinde temel prensip olarak yoktur, bu yüzden bu özellik üzerinden bir karşılaştırma yapılamaz.
✅ Doğru cevap E seçeneğidir. İki akım, toplumsal mesaj kaygısı taşıma bakımından karşılaştırılamaz.
