Soru:
Güngör Dilmen, "Midas'ın Kulakları" oyununda mitolojik bir öyküyü çağdaş bir yorumla ele alır. Aşağıdaki tabloda oyunun bazı özellikleri verilmiştir. Bu özelliklerden hangisi, oyunun bir "tiyatro eseri" olduğunu ve sahnelenmek üzere yazıldığını en doğrudan kanıtlar?
- A) Kahramanların (Midas, Apollon, Berber) olması
- B) Diyalog ve monologlardan oluşması
- C) Mitolojik bir konuyu işlemesi
- D) İktidar ve gerçek temalarını ele alması
- E) Perde ve sahne düzenine sahip olması
Çözüm:
💡 Bu soru, bir metnin tiyatro türüne ait olup olmadığını anlamak için hangi özelliğin en belirleyici olduğunu sormaktadır. Seçenekleri tek tek inceleyelim:
- ➡️ A) Kahramanların olması: Roman, hikâye, destan gibi birçok türde de kahramanlar vardır. Bu, tiyatroya özgü bir özellik değildir.
- ➡️ B) Diyalog ve monologlardan oluşması: Bu, tiyatro türünün çok temel ve ayırt edici bir özelliğidir. Tiyatro, olayların temel olarak karakterler arasındaki konuşmalarla (diyalog) ve iç seslerle (monolog) ilerlediği bir türdür. ✅ Güçlü bir aday.
- ➡️ C) Mitolojik konu işlemesi: Bu, içerikle ilgili bir tercihtir. Bir şiir, roman veya senaryo da mitolojik konu işleyebilir.
- ➡️ D) Temaların evrensel olması: Tema, tür belirlemede doğrudan bir kanıt değildir. Her tür evrensel temaları işleyebilir.
- ➡️ E) Perde ve sahne düzenine sahip olması: Bu, metnin fiziksel yapısı olarak doğrudan sahnelenmek üzere yazıldığını gösteren en net teknik göstergedir. Sahne betimlemeleri, perde bölümlemeleri tiyatro metninin olmazsa olmazıdır. ✅ En doğrudan kanıt budur.
✅ Sonuç: "B" seçeneği de doğru olmakla birlikte, "E" seçeneği bir metnin yapısal olarak bir tiyatro metni olduğunu ve sahnelenmek üzere kaleme alındığını kanıtlayan en açık ve doğrudan göstergedir.
