Soru: Servet-i Fünûn Dönemi'nde "sanat için sanat" anlayışı nasıl şekillenmiştir? Bu anlayışın Tevfik Fikret'in Sis şiirine yansımalarını örneklerle açıklayınız.
Çözüm: Servet-i Fünûn Dönemi'nde, Tanzimat'ın "toplum için sanat" anlayışına tepki olarak "sanat için sanat" ilkesi benimsenmiştir. Bu anlayışa göre edebiyat, toplumsal mesajlardan ziyade estetik kaygılarla üretilmelidir. Tevfik Fikret'in Sis şiiri, bu ilkeyi yansıtan önemli bir örnektir:
- Şiirde İstanbul'un sisli bir günü tasvir edilir, ancak bu tasvir salt betimleme değil; kapalı, ağır bir atmosferle bireyin iç dünyasına odaklanır.
- Fikret, aruz ölçüsünü ustalıkla kullanarak musiki değeri yüksek bir dil yaratmıştır (örneğin, "Bir ince, uzun, sıska, çürük dal / Ki eğilmiş üstüne bir koca yal" dizelerindeki ahenk).
- Şiirde toplumsal eleştiriler bulunsa da (örneğin, geri kalmışlık imaları), ön planda olan dilin şiirselliği ve imgelerin zenginliğidir.
Böylece,
Sis şiiri, Servet-i Fünûn'un biçim ve estetik önceliğini somutlaştırır.
