Soru:
Tatlı suda yaşayan bir paramesyum (terliksi hayvan), hücresine sürekli olarak osmoz yoluyla su girişi olur. Bu hayvan, hücresindeki fazla suyu uzaklaştırmak için özelleşmiş bir organel kullanır. Bu organelin adı nedir ve çalışma prensibi nasıldır?
Çözüm:
💡 Bu soru, bazı tek hücreli canlılarda kofulların özelleşmiş bir işlevini, osmoregülasyonu (su dengesini) konu almaktadır.
- ➡️ Birinci Adım: Tatlı su ortamı, paramesyumun sitoplazmasına göre hipotoniktir (seyreltik). Bu nedenle osmozla su, sürekli olarak paramesyumun hücresine girer. Bu durum hücrenin aşırı şişip patlamasına (ozmoliz) neden olabilir.
- ➡️ İkinci Adım: Paramesyum, bu fazla suyu atmak için "kontraktil koful (vurgan koful)" adı verilen özel bir organele sahiptir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Kontraktil kofulun çalışma prensibi şu şekildedir:
- ⏳ Dolma Fazı: Koful, hücre içindeki fazla suyu ve atık maddeleri toplar ve genişler.
- 💥 Boşalma Fazı: Koful belirli bir büyüklüğe ulaştığında, hücre zarıyla birleşir ve içeriğini hücre dışına boşaltır (kontraksiyon).
- ➡️ Dördüncü Adım: Bu dolma ve boşalma döngüsü, hücrenin su dengesini (osmoregülasyon) sağlar ve hücrenin patlamasını engeller.
✅ Sonuç: Bahsedilen organel "kontraktil koful"dur. Görevi, osmozla hücreye giren fazla suyu ve atıkları düzenli olarak dışarı atarak hücrenin iç basıncını ve su dengesini korumaktır.
