Soru:
Bir öğrenci, "قَوْمٍ" kelimesini vakıf yaparak (durararak) "قَوْمْ" şeklinde okuduğunda, bu okuyuşta hangi tecvit kuralı uygulanır? Bu kuralın tanımını yaparak, bu özel örnek üzerinden uzatma miktarlarını (\(1, 2, 4, 5\)) ve hangisinin tercih edildiğini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, basit ve net bir Medd-i Ârız örneği üzerinden kuralın detaylarını sorgulamaktadır.
- ➡️ Kuralın Teşhisi: "قَوْمٍ" kelimesi geçiş halinde "kavmin" şeklinde okunur. Burada "و" harfi, öncesindeki "ق" nın fethası sebebiyle med harfi (vav-ı ma'dule) görevi görür. Durma halinde ise kelime "قَوْمْ" (kavm) olur. Med harfi olan "و" dan sonra, vakıf sebebiyle bir sükun gelmiştir. Bu durum, Medd-i Ârız'ın klasik bir tanımıdır.
- ➡️ Tanım: Medd-i Ârız; bir kelimede med harflerinden (ا، و، ي) birinden sonra, geçiş halinde hareke olan ancak duruş halinde sükun'a dönüşen bir harfin gelmesiyle oluşan meddir.
- ➡️ Uzatma Miktarları: Medd-i Ârız'da dört çeşit uzatma mümkündür:
- 1 Elif: Kısa bir tutamadır.
- 2 Elif: Orta uzunluktadır.
- 4 Elif: Uzun tutmadır ve en çok tercih edilen uygulamadır.
- 5 Elif: Çok uzun tutmadır.
- ➡️ Tercih: Kıraat imamları ve tecvit âlimleri, okuyuşun akıcılığını ve güzelliğini bozmamak için genellikle 4 elif miktarı uzatmayı tavsiye etmişlerdir. Bu nedenle "قَوْمْ" derken "vav" sesini 4 elif miktarı uzatmak en uygunudur.
✅ Sonuç: Uygulanan kural Medd-i Ârız'dır. Uzatma miktarı olarak 4 elif tercih edilir.
