Soru:
Hz. Yunus kıssasında, "Eğer tesbih edenlerden olmasaydı, (insanların) tekrar diriltileceği güne kadar onun karnında kalırdı." (Sâffât Suresi, 143-144) ayetleri ne anlama gelmektedir? Bu ayetler, tövbe ve Allah'ı anmak (zikir) arasındaki ilişki hakkında bize ne gibi bir ders vermektedir?
Çözüm:
💡 Bu ayetler, Hz. Yunus'un kurtuluşundaki en kritik ana işaret eder. Durumu adım adım yorumlayalım:
- ➡️ Durumun Ciddiyeti: Hz. Yunus, hem fiziksel (balığın karnında, karanlıkta) hem de manevi (görevinden ayrılmanın verdiği hüzün ve sıkıntı) bir imtihan içindeydi. Ayet, onun bu durumdan kurtuluşunun "otomatik" olmadığını, bir şarta bağlandığını gösteriyor.
- ➡️ Kurtuluşun Anahtarı (Tesbih/Zikir): Kurtuluşun şartı, "tesbih edenlerden olması" yani Allah'ı anması, O'nu tüm noksan sıfatlardan tenzih etmesi ve O'na yönelmesidir. Balığın karnındaki o zor durumda bile yaptığı o meşhur dua, bu tesbihin ta kendisidir.
- ➡️ Tövbe-Zikir İlişkisi: Bu ayet bize şunu öğretir: Tövbe, sadece "özür dilemek" değil, aynı zamanda kalbin ve dilin Allah'a yönelmesi, O'nu zikretmesidir. En umutsuz anlarda bile Allah'ı anmak, bir kurtuluş kapısıdır. Tövbenin kabulü, kişinin Allah ile olan bağını (zikir) yeniden ve güçlü bir şekilde kurmasına bağlıdır.
✅ Sonuç: Hz. Yunus'un kıssası, tövbenin ve Allah'ı zikretmenin insanı en zor durumlardan bile kurtarabileceğinin canlı bir kanıtıdır. Tövbe, zikirsiz; zikir ise kalpten bir yöneliş (tövbe) olmaksızın eksiktir.
