Soru:
Nötr bir metal çubuk, yalıtkan bir ayak üzerinde durmaktadır. Önce pozitif yüklü bir cisim metal çubuğa yaklaştırılıyor, ardından çubuğun uzak ucu bir iletken tel ile topraklanıyor. Son olarak toprak bağlantısı kesilip pozitif yüklü cisim uzaklaştırılıyor.
- a) Topraklama sırasında elektron akışı hangi yönde olur?
- b) Tüm işlemler sonucunda metal çubuk hangi tür yükle yüklenir?
- c) Bu süreçte görülen elektriklenme çeşitleri nelerdir?
Çözüm:
💡 Bu karmaşık süreci adım adım inceleyelim.
- ➡️ 1. Adım (Etki ile Kutuplanma): Pozitif yüklü cisim yaklaştırıldığında, metal çubukta etki ile elektriklenme olur. Çubuğun yakın ucu negatif, uzak ucu pozitif yükle yüklenir.
- ➡️ 2. Adım (Topraklama): Çubuğun pozitif yüklü (uzak) ucu topraklanır. Toprak, sonsuz elektron kaynağıdır. Topraktan çubuğa elektron akışı olur ve çubuktaki pozitif yükler nötrlenir. Aslında toprak, çubuğun pozitif yüklerini nötrlerken, çubukta fazladan negatif yük (elektron) birikir.
- ➡️ 3. Adım (Son Durum): Toprak bağlantısı kesilip pozitif yüklü cisim uzaklaştırıldığında, çubuk üzerindeki fazla elektronlar (negatif yük) kalır. Dolayısıyla metal çubuk negatif yükle yüklenmiş olur.
- ➡️ Elektriklenme Çeşitleri: Bu süreçte hem etki ile elektriklenme (ilk adım), hem de etki ile elektriklenme + topraklama bir arada görülmüştür.
✅ Sonuç: a) Topraktan çubuğa doğru elektron akışı olur. b) Metal çubuk negatif yüklü olur. c) Etki ile elektriklenme ve topraklama işlemi.
