Soru:
Bir öğrenci, "Organik bileşikler sadece canlı organizmalar tarafından üretilir" görüşünü savunuyor. Bu görüşü çürütmek için aşağıdaki gerçeklerden hangisi en güçlü kanıtı oluşturur?
- A) Organik bileşiklerin yanıcı olduğu
- B) Petrolün milyonlarca yıllık jeolojik süreçlerle oluştuğu ve birçok organik bileşik içerdiği
- C) Organik bileşiklerin kovalent bağlı olduğu
- D) İnorganik bileşiklerin erime noktalarının genellikle daha yüksek olduğu
Çözüm:
💡 Öğrencinin görüşünün ana hatası, organik bileşiklerin sadece canlılar tarafından yapılabileceği yanılgısıdır (Vitalizm Teorisi). Bu teori, 19. yüzyılda Wöhler'in laboratuvarda üre sentezlemesiyle çürütülmüştür.
- ➡️ A) Yanıcı olma: Bu bir özelliktir ancak bileşiğin kökeni (canlı/cansız) hakkında direkt bir bilgi vermez.
➡️ B) Petrolün oluşumu: Petrol, eski canlı kalıntılarından oluşur ancak oluşum süreci cansız jeolojik süreçlerdir. Günümüzde petrol rafinerilerinde canlı bir organizma olmadan benzin, plastik gibi binlerce organik bileşik üretilmektedir. Bu durum, organik bileşiklerin sadece canlılarca üretilmediğinin en net göstergesidir.
- ➡️ C) Kovalent bağ: Bu, organik bileşiklerin genel bir özelliğidir ama kökenleri hakkında kanıt oluşturmaz.
- ➡️ D) Erime noktası: Bu, organik ve inorganik bileşikleri ayırt etmek için kullanılabilecek bir fiziksel özellik olsa da, öğrencinin iddiasını çürütmek için doğrudan bir kanıt değildir.
✅ Sonuç: Organik bileşiklerin cansız doğal süreçlerle ve insan yapımı endüstriyel işlemlerle de sentezlenebildiğini gösteren en güçlü kanıt B seçeneğidir.
