11. sınıf biyoloji konu anlatımı

Örnek 02 / 04
Soru:

Bir populasyonun bir gen lokusunda iki alel (A ve a) bulunur. Populasyondaki A alelinin frekansı (p) 0.7 olarak verilmiştir. Hardy-Weinberg dengesi varsayılarak, populasyonun genotip dağılımını hesaplayınız. (Hardy-Weinberg denklemleri: \(p^2 + 2pq + q^2 = 1\) ve \(p + q = 1\))

Çözüm:

💡 Hardy-Weinberg prensibi, bir populasyonun gen havuzunun nesiller boyunca sabit kalacağını belirtir. Alel ve genotip frekanslarını hesaplamak için formülleri kullanacağız.

  • ➡️ 1. Adım: a Alel Frekansını (q) Bulma
    Toplam alel frekansı 1'dir: \(p + q = 1\). p=0.7 ise, \(q = 1 - p = 1 - 0.7 = 0.3\).
  • ➡️ 2. Adım: Genotip Frekanslarını Hesaplama
    Hardy-Weinberg denklemine göre:
    - Homozigot Baskın (AA) Frekansı: \(p^2 = (0.7)^2 = 0.49\) (%49)
    - Heterozigot (Aa) Frekansı: \(2pq = 2 \times 0.7 \times 0.3 = 0.42\) (%42)
    - Homozigot Çekinik (aa) Frekansı: \(q^2 = (0.3)^2 = 0.09\) (%9)
  • ➡️ 3. Adım: Kontrol
    Tüm genotip frekanslarının toplamı 1 olmalıdır: \(0.49 + 0.42 + 0.09 = 1.00\).

Sonuç: Populasyonda AA genotipli bireyler %49, Aa genotipli bireyler %42, aa genotipli bireyler ise %9 oranındadır.

1 2 3 4
Konuya Geri Dön: