Soru:
Metallerin asitlerle tepkimesi bir redoks tepkimesidir. Çinko (Zn) metalinin hidroklorik asit (HCl) ile tepkimesini inceleyin. Bu tepkimede indirgen madde ve yükseltgen maddeyi belirleyiniz.
\( Zn_{(s)} + 2HCl_{(aq)} \rightarrow ZnCl_{2(aq)} + H_{2(g)} \)
Çözüm:
💡 Bu tepkimede bir metal, asitteki H⁺ iyonu ile yer değiştirerek H₂ gazı açığa çıkarır. Redoks olduğunu görmek için yükseltgenme basamaklarına bakarız.
- ➡️ Yükseltgenme Basamaklarını Belirleme:
- \( Zn_{(s)} \): Elementel halde, yükseltgenme basamağı = 0
- \( HCl \): H'nin yükü = +1, Cl'nin yükü = -1
- \( ZnCl_{2} \): Cl'ler -1 yüklü (toplam -2), Zn'nin yükü = +2
- \( H_{2(g)} \): Elementel halde, yükseltgenme basamağı = 0
- ➡️ Değişimi Analiz Etme:
- Zn atomu, 0'dan +2'ye çıkmıştır. (2 elektron kaybetmiştir). Bu nedenle Zn yükseltgenmiştir.
- H iyonu, +1'den 0'a inmiştir. (Elektron kazanmıştır). Bu nedenle H⁺ indirgenmiştir.
- ➡️ İndirgen ve Yükseltgeni Belirleme:
- İndirgen: Elektron verdiği (kendisi yükseltgendiği) için Zn metalidir.
- Yükseltgen: Elektron alarak H⁺ iyonunu H₂'ye indirgediği için HCl (daha spesifik olarak H⁺ iyonu)'dir.
✅ İndirgen: Çinko (Zn), Yükseltgen: Hidrojen İyonu (H⁺)'dur.
