Soru:
Aşağıdaki tepkimede hangi element yükseltgenmiştir? Yükseltgenme ve indirgenme yarı tepkimelerini yazarak gösteriniz.
\( Cu_{(s)} + 2 AgNO_{3(aq)} \rightarrow Cu(NO_3)_{2(aq)} + 2 Ag_{(s)} \)
Çözüm:
💡 Bu bir yer değiştirme tepkimesidir ve Cu, Ag'yi tuzundan açığa çıkarmaktadır. Bunun bir redoks tepkimesi olduğunu anlamak için elementlerin başlangıç ve son durumlarındaki yükseltgenme basamaklarına bakmalıyız.
- ➡️ Yükseltgenme Basamaklarını Belirleme:
- \( Cu_{(s)} \): Elementel halde, yükseltgenme basamağı = 0
- \( AgNO_{3} \): Ag (Gümüş) bileşik halde. NO₃⁻ iyonunun yükü -1'dir, dolayısıyla Ag'nin yükü = +1
- \( Cu(NO_3)_{2} \): Cu (Bakır) bileşik halde. İki tane NO₃⁻ (toplam -2 yük) olduğu için Cu'nun yükü = +2
- \( Ag_{(s)} \): Elementel halde, yükseltgenme basamağı = 0
- ➡️ Değişimi Analiz Etme:
- Cu atomu, 0'dan +2'ye çıkmıştır. (Elektron kaybetmiştir).
- Ag iyonu, +1'den 0'a inmiştir. (Elektron kazanmıştır).
- ➡️ Yarı Tepkimeleri Yazma:
- Yükseltgenme (Elektron Veren): \( Cu_{(s)} \rightarrow Cu^{2+}_{(aq)} + 2e^- \)
- İndirgenme (Elektron Alan): \( Ag^{+}_{(aq)} + e^- \rightarrow Ag_{(s)} \) (Denklemi 2 ile çarparak dengeleyeceğiz: \( 2Ag^{+} + 2e^- \rightarrow 2Ag \))
✅ Cu (Bakır) yükseltgenmiştir. Aynı zamanda Cu, indirgendir çünkü Ag⁺ iyonunu indirgemiştir. Ag⁺ ise yükseltgendir.
