Soru:
Aşağıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri katalizörler için doğrudur?
- Tepkimenin aktivasyon enerjisini düşürür.
- Tepkimenin denge sabitini (\(K_{denge}\)) değiştirir.
- Tepkime mekanizmasını değiştirebilir.
- Tepkimenin maksimum teorik verimini artırır.
Çözüm:
💡 Bu soru, katalizörlerin özellikleri hakkındaki bilgimizi ölçüyor. Her bir maddeyi tek tek inceleyelim.
- ➡️ I. İfade: "Tepkimenin aktivasyon enerjisini düşürür."
✅ Doğru. Bir katalizörün temel işlevi, tepkimenin gerçekleşmesi için gereken minimum enerji eşiği olan aktivasyon enerjisini düşürmektir. Bu sayede daha fazla molekül tepkimeye girebilir ve tepkime hızlanır.
- ➡️ II. İfade: "Tepkimenin denge sabitini (\(K_{denge}\)) değiştirir."
❌ Yanlış. Katalizör, tepkimenin başlangıç ve son ürünlerinin enerjilerini aynı oranda etkilediği için serbest enerji değişimi (\(\Delta G\)) ve dolayısıyla denge sabiti değişmez. Dengeye ulaşma süresini değiştirir, denge konumunu değil.
- ➡️ III. İfade: "Tepkime mekanizmasını değiştirebilir."
✅ Doğru. Katalizörler, aktivasyon enerjisini düşürmek için genellikle farklı bir tepkime mekanizması (yol) sağlarlar. Örneğin, yüzeyde adsorpsiyon mekanizması gibi.
- ➡️ IV. İfade: "Tepkimenin maksimum teorik verimini artırır."
❌ Yanlış. Maksimum teorik verim, denge sabiti ve termodinamik ile belirlenir. Katalizör termodinamiği etkilemediği için verimi de etkilemez.
✅ Doğru cevap: Sadece I ve III numaralı ifadeler doğrudur.