Soru: 2NO₂(g) ⇌ N₂O₄(g) tepkimesi kapalı bir kapta gerçekleşiyor. Başlangıçta NO₂ derişimi 0.1 M'dir. Bir süre sonra NO₂ derişimi 0.06 M ve N₂O₄ derişimi 0.02 M olarak ölçülüyor. Tepkime dengede midir? Nasıl anlarsınız?
Çözüm: Dengede olup olmadığını anlamak için, ölçülen derişimlerle hesaplanan reaksiyon katsayısı (Q) ile denge sabiti (K) karşılaştırılır. K bilinmiyorsa, derişimlerin stokiyometrik değişimi kontrol edilir. NO₂'nin azalması: 0.1 M - 0.06 M = 0.04 M. Tepkimeye göre, 2 mol NO₂, 1 mol N₂O₄ oluşturur, bu nedenle N₂O₄ artışı 0.04 M / 2 = 0.02 M olmalıdır. Ölçülen N₂O₄ derişimi 0.02 M, bu uyumlu. Ayrıca, derişimlerin zamanla değişmediği varsayılırsa (sabit), tepkime dengededir. Q = [N₂O₄] / [NO₂]² = 0.02 / (0.06)² = 0.02 / 0.0036 ≈ 5.56. Eğer K bu değere eşitse, dengededir. Pratikte, deneyle K bulunup karşılaştırılır veya derişimler sabitse dengede olduğu kabul edilir.
