Petrol fiyatları haberlerde her gün "varil başına" şeklinde açıklanır. Peki bu sıkça duyduğumuz varil tam olarak ne kadarlık bir hacmi ifade eder? Bu yazıda, petrol endüstrisinin vazgeçilmez ölçü birimi olan varilin litre karşılığını ve ilginç detaylarını açıklıyoruz.
Petrol varili (barrel), ham petrol ve petrol ürünlerinin ticaretinde kullanılan standart bir hacim ölçüsüdür. Tarihsel olarak, petrol gerçekten de ahşap varillerle taşındığı için bu isim ve ölçü birimi günümüze kadar gelmiştir. Günümüzde ise artık dev tankerler ve boru hatları ile taşınsa da, ölçü birimi olarak varil evrensel standart olarak kalmıştır.
Uluslararası kabul gören standart şudur:
Bu çarpım bize tam olarak 158,987294928 litre sonucunu verir. Pratikte bu rakam yaklaşık 159 litre olarak kabul edilir.
Matematiksel olarak ifade etmek gerekirse:
\( 1 \text{ varil} = 42 \times 3.785411784 \text{ litre} \approx 159 \text{ litre} \)
Dünya günlük petrol tüketimi yaklaşık 100 milyon varil civarındadır. Bu da günde tüketilen petrolün hacminin yaklaşık 15,9 milyar litre olduğu anlamına gelir. Bu akıl almaz büyüklüğü görselleştirmek gerekirse, olimpik bir yüzme havuzu (2.5 milyon litre) her gün tüketilen petrolün sadece 0.000016%'sını karşılar.
Evet, değişir! Bir varil petrolün litre cinsinden hacmi sabittir, ancak ağırlığı petrolün yoğunluğuna (API gravitesine) göre değişiklik gösterir. Ham petrolün kaynağına göre yoğunluğu farklılık gösterebilir. Genel bir ortalama olarak, 1 varil ham petrolün ağırlığı 136 kilogram civarındadır.
"Varil" terimi sadece petrole özgü değildir. Örneğin bira endüstrisinde kullanılan bir varil (ABD'de) 31 galondur. Bu nedenle, her "varil" ifadesi aynı hacmi temsil etmez. Petrol söz konusu olduğunda, daima 42 ABD galonu standardı geçerlidir.
Petrol ticaretinde hacim (varil) esas alınır, çünkü petrolün yoğunluğu kaynaktan kaynağa değiştiği için ağırlık (ton) yanıltıcı olabilir. Aynı ağırlıktaki iki farklı petrol, farklı hacimlerde olabilir ve dolayısıyla rafineride işlendiğinde farklı miktarlarda ürün (benzin, motorin vb.) verebilir. Bu nedenle hacim bazlı ölçüm daha adil ve pratik kabul edilir.
Sonuç olarak, bir sonraki petrol fiyatı haberini duyduğunuzda, 1 varilin yaklaşık 159 litre olduğunu ve bu devasa küresel endüstrinin dilinin bu kadim ölçü birimi üzerinden konuştuğunu hatırlayabilirsiniz. Bu basit birim çevirisi, enerji piyasalarını ve ekonomiyi anlamak için atılan ilk ve en önemli adımlardan biridir.
