🧬 10. Sınıf Biyoloji 2. Dönem 2. Yazılı (6. Senaryo) İçin Hazırlık Rehberi
Merhaba gençler! Biyoloji yazılısı yaklaşıyor ve bu rehber, 6. senaryoya özel olarak hazırlanmış bir çalışma planı sunuyor. Sakin olun, konuları adım adım inceleyerek başarıya ulaşacağız!
🦠 Hücre Bölünmesi (Mitoz ve Mayoz)
- 🔬 Mitoz: Tek hücreli canlılarda üremeyi, çok hücreli canlılarda ise büyümeyi ve onarımı sağlar. Kromozom sayısı değişmez.
- 🧬 Mayoz: Üreme hücrelerinin (sperm ve yumurta) oluşmasını sağlar. Kromozom sayısı yarıya iner.
- 🔄 Krossing Over: Mayoz sırasında homolog kromozomlar arasında gen alışverişi olur. Bu, çeşitliliği artırır.
🌱 Kalıtım
- 🧫 Gen: DNA üzerinde belirli bir özelliği kontrol eden bölge.
- 🧬 Alel: Bir genin farklı varyasyonları (örneğin, göz rengi için mavi veya kahverengi aleller).
- 📊 Genotip: Bir bireyin genetik yapısı (örneğin, AA, Aa, aa).
- 👁️ Fenotip: Bir bireyin gözlemlenebilir özellikleri (örneğin, kahverengi gözlü olmak).
- ➕ Baskın Gen: Etkisini her durumda gösteren gen.
- ➖ Çekinik Gen: Etkisini sadece homozigot durumda gösteren gen.
👪 Mendel İlkeleri
- 🌱 Ayrılma İlkesi: Her birey, her özellik için iki alel taşır ve üreme hücreleri oluşurken bu aleller ayrılır.
- 🍀 Bağımsız Dağılım İlkesi: Farklı genler birbirinden bağımsız olarak dağılır.
🩸 Kan Grupları
- 🅰️ A Kan Grubu: A antijeni bulunur.
- 🅱️ B Kan Grubu: B antijeni bulunur.
- AB AB Kan Grubu: Hem A hem de B antijeni bulunur.
- 🅾️ 0 Kan Grubu: Antijen bulunmaz.
- ➕/➖ Rh Faktörü: Rh pozitif (+) veya Rh negatif (-) olabilir.
🧬 DNA ve RNA
- 🧬 DNA (DeoksiriboNükleik Asit): Genetik bilgiyi taşır. Çift sarmallıdır.
- 🧪 RNA (RiboNükleik Asit): Protein sentezinde rol oynar. Tek sarmallıdır.
- 🧱 Nükleotit: DNA ve RNA'nın yapı taşıdır (şeker, fosfat ve azotlu bazdan oluşur).
🧪 Protein Sentezi
- 📝 Transkripsiyon: DNA'dan mRNA sentezi.
- 📦 Translasyon: mRNA'daki şifreye göre ribozomlarda protein sentezi.
- 🧬 Kodon: mRNA üzerindeki üçlü nükleotit dizisi (her bir kodon bir amino asidi kodlar).
Bu konulara çalışırken bol bol soru çözmeyi ve kavramları anlamaya odaklanmayı unutmayın. Başarılar!
