📚 10. Sınıf Coğrafya 1. Dönem 1. Yazılı Çalışma Notları
Merhaba arkadaşlar! 📝 Yazılı sınavınıza hazırlanmanız için önemli konuları ve hatırlatmaları bir araya getirdik. Bu notlar, müfredatınıza uygun olarak hazırlanmıştır. Başarılar dileriz! 🍀
🌍 1. ÜNİTE: DOĞAL SİSTEMLER
🗺️ A) YER ŞEKİLLERİNİN OLUŞUMU VE ÖZELLİKLERİ
İç Kuvvetler: Yer şekillerini oluşturan kuvvetlerdir.
- 🌋 Orojenez (Dağ Oluşumu): Levha hareketleri sonucu kıvrılma veya kırılmayla dağlar oluşur.
- ⚡ Epirojenez (Kıta Oluşumu): Karaların toptan alçalması veya yükselmesidir.
- 🌡️ Volkanizma: Magmanın yer yüzüne çıkması. Volkan konileri ve lav platoları oluşturur.
- 🏔️ Deprem (Seizma): Yer kabuğundaki ani kırılma ve sarsıntılardır.
🌊 B) DIŞ KUVVETLER VE YER ŞEKİLLERİ
Dış Kuvvetler: İç kuvvetlerle oluşan yeryüzünü aşındırıp düzleştiren kuvvetlerdir.
- 💧 Akarsular: Vadi, menderes, delta, peribacası oluşturur.
- ❄️ Buzullar: Buzul vadisi, sirk gölleri, moren setleri oluşturur.
- 🌬️ Rüzgarlar: Mantar kaya, tafoni, kumullar oluşturur.
- 🌊 Dalga ve Akıntılar: Falez (yalıyar), kıyı oku, lagün oluşturur.
🌦️ 2. ÜNİTE: ATMOSFER VE İKLİM
📊 A) ATMOSFERİN KATMANLARI
- Troposfer: Hava olayları burada olur. Yükseklik arttıkça sıcaklık azalır.
- Stratosfer: Ozon tabakası buradadır. Sıcaklık yükseldikçe artar.
- Mezosfer: Meteorlar burada yanar.
- Termosfer (İyonosfer): Radyo dalgalarını yansıtır.
🌡️ B) İKLİM ELEMANLARI
Bir yerin iklimini belirleyen temel faktörler:
- Sıcaklık: Enlem, yükselti, karasallık-denizellik etkiler.
- Basınç ve Rüzgarlar: Yüksek basınç alanlarından alçak basınç alanlarına doğru hava hareketidir.
- Nem ve Yağış: Yağış tipleri: Yamaç (Orografik), Cephe (Frontal), Konveksiyonel (Yükselim).
💡 SINAV İPUÇLARI VE HATIRLATMALAR
- ✅ Tanımları ve sebep-sonuç ilişkilerini iyi öğrenin. (Örn: "Epirojenez sonucu oluşan yer şekilleri nelerdir?")
- ✅ İç ve Dış Kuvvetlerin oluşturduğu yer şekillerini karşılaştırmalı çalışın.
- ✅ İklim grafiklerini (izoterm, izobar, izohips) yorumlamayı unutmayın.
- ✅ Harita okuma becerisi çok önemli! Dağ, ova, plato gibi yer şekillerini haritada gösterebilmeye çalışın.
- ⏰ Soruları dikkatli okuyun, anahtar kelimelerin altını çizin.
Hazırlığınızı tamamladıktan sonra, konu tekrarı yapmak ve kendinizi test etmek için önceki yılların sorularını çözmeyi deneyebilirsiniz. 🤓 Kendinize güvenin ve sınavda başarılar! ✨
