🌍 10. Sınıf Coğrafya 1. Dönem 2. Yazılı (3. Senaryo) İçin Hazırlık Rehberi
Merhaba gençler! Coğrafya yazılısı yaklaşıyor ve bu rehber, sınavda karşınıza çıkabilecek konuları anlamanıza ve başarılı olmanıza yardımcı olacak.
🗺️ Dünya'nın Şekli ve Hareketleri
Dünya'mızın şekli ve hareketleri, coğrafyanın temelini oluşturur. Bu konuları iyi anlamak, diğer birçok konuyu anlamanıza yardımcı olacaktır.
- 🍎 Dünya'nın Şekli: Dünya'nın kendine has bir şekli vardır, buna geoit denir. Tam bir küre değildir, Ekvator'da şişkin, kutuplarda ise basıktır.
- 🌎 Dünya'nın Hareketleri: Dünya'nın iki temel hareketi vardır:
- 🔄 Günlük Hareket: Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesidir. 24 saat sürer ve gece-gündüz oluşumuna, yerel saat farklılıklarına neden olur.
- ☀️ Yıllık Hareket: Dünya'nın Güneş etrafında dönmesidir. 365 gün 6 saat sürer ve mevsimlerin oluşumuna neden olur. Eksen eğikliği de bu süreçte önemli bir rol oynar.
- 🗓️ Eksen Eğikliği: Dünya'nın dönme ekseninin, yörünge düzlemine göre eğik olmasıdır. Mevsimlerin oluşumunda ve güneş ışınlarının geliş açısında etkilidir.
🧭 Coğrafi Konum
Her yerin Dünya üzerindeki bir konumu vardır. Bu konumu belirlemek için farklı yöntemler kullanılır.
- 📍 Mutlak Konum: Bir yerin enlem ve boylam değerleri ile ifade edilen konumudur. Değişmez ve sabittir.
- 🗺️ Göreceli (Özel) Konum: Bir yerin; kıtalara, denizlere, yer şekillerine, yeraltı kaynaklarına, bitki örtüsüne, ulaşım yollarına göre belirlenen konumudur. Zamanla değişebilir.
- 🌐 Enlem ve Boylam:
- ➡️ Enlem: Ekvator'a paralel olarak çizilen hayali çizgilere denir. Ekvator 0° enlemidir.
- ⬆️ Boylam: Bir kutuptan diğerine uzanan hayali çizgilere denir. Başlangıç meridyeni İngiltere'deki Greenwich'ten geçer.
🌡️ İklim Bilgisi
İklim, bir bölgedeki uzun süreli hava olaylarının ortalamasıdır. İklimi etkileyen birçok faktör vardır.
- ☀️ Sıcaklık: Güneş ışınlarının geliş açısı, yükselti, denizellik-karasallık gibi faktörler sıcaklığı etkiler.
- 🌧️ Yağış: Yükselim, yamaç ve cephe yağışları gibi farklı yağış türleri vardır.
- 💨 Rüzgarlar: Basınç farkından dolayı oluşan yatay hava hareketleridir.
- 🌍 İklim Tipleri: Dünya üzerinde farklı iklim tipleri bulunur:
- 🌴 Ekvatoral İklim
- 🏜️ Çöl İklimi
- ılıman okyanusal iklim
- Akdeniz iklimi
Bu konulara çalışarak ve bol bol soru çözerek sınavda başarılı olabilirsiniz. Başarılar!
