🌍 10. Sınıf Coğrafya 2. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık: 3. Senaryo
Merhaba arkadaşlar! 10. sınıf coğrafya 2. dönem 2. yazılı sınavına hazırlanırken, farklı senaryoları incelemek konuyu daha iyi anlamamızı sağlar. İşte size 3. senaryo için bir hazırlık rehberi:
🌋 İç Kuvvetler ve Türkiye'deki Etkileri
İç kuvvetler, yer kabuğunun derinliklerindeki enerjiden kaynaklanır ve yeryüzünü şekillendirir. Türkiye, Alp-Himalaya kıvrım kuşağında yer aldığı için iç kuvvetlerin etkileri oldukça belirgindir.
- ⛰️ Orojenez (Dağ Oluşumu): Türkiye'deki dağların çoğu, özellikle Kuzey Anadolu Dağları ve Toroslar, orojenez sonucu oluşmuştur.
- 🌋 Volkanizma: Türkiye'de aktif volkan olmasa da, geçmişte volkanik faaliyetler etkili olmuştur. Erciyes, Hasan Dağı ve Ağrı Dağı gibi sönmüş volkanlar buna örnektir.
- 🫨 Depremler: Türkiye, önemli fay hatları üzerinde bulunduğu için deprem riski yüksek bir ülkedir. Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF) ve Batı Anadolu Fay Hattı (BAF) başlıca deprem bölgeleridir.
- 🌍 Epirojeniz (Kıta Oluşumu): Türkiye'nin yükselmesi ve deniz seviyesindeki değişiklikler epirojenik hareketlerle ilişkilidir.
🏞️ Dış Kuvvetler ve Türkiye'deki Etkileri
Dış kuvvetler, güneş, su, rüzgar ve buzullar gibi etkenlerle yeryüzünü aşındırır ve şekillendirir. Türkiye'nin çeşitli iklim bölgelerine sahip olması, dış kuvvetlerin etkilerini de çeşitlendirir.
- 💧 Akarsular: Türkiye'deki akarsular, vadileri derinleştirerek, taşıdıkları malzemeleri biriktirerek ve deltalar oluşturarak yeryüzünü şekillendirirler. Kızılırmak ve Yeşilırmak gibi büyük akarsular buna örnektir.
- 🌬️ Rüzgarlar: İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu gibi kurak ve yarı kurak bölgelerde rüzgar aşındırması ve biriktirmesi etkilidir. Kumullar ve mantarkayalar rüzgarın şekillendirdiği yüzeylerdir.
- 🧊 Buzullar: Türkiye'de buzullar, yüksek dağlık bölgelerde (özellikle Doğu Anadolu'da) bulunur ve buzul vadileri, sirkler ve morenler gibi şekiller oluştururlar.
- 🌊 Dalgalar ve Akıntılar: Kıyı bölgelerinde dalga aşındırması ve biriktirmesi etkilidir. Falezler, kıyı okları ve lagünler dalgaların oluşturduğu yüzeylerdir.
- 🌱 Karasal Ayrışma: Kayaçların fiziksel ve kimyasal olarak parçalanmasıdır. Sıcaklık farkları, donma-çözülme olayları ve kimyasal reaksiyonlar bu süreci etkiler.
📊 Türkiye'nin Nüfus Özellikleri
Türkiye'nin nüfusu, dinamik bir yapıya sahiptir ve çeşitli özellikler gösterir.
- 📈 Nüfus Artış Hızı: Türkiye'de nüfus artış hızı geçmişe göre azalmış olsa da hala devam etmektedir.
- 🏘️ Kentsel ve Kırsal Nüfus: Türkiye'de kentsel nüfus oranı, sanayileşme ve göçler nedeniyle artmaktadır.
- 👶 Nüfus Piramidi: Türkiye'nin nüfus piramidi, genç ve dinamik bir nüfusa sahip olduğunu gösterir. Ancak yaşlı nüfusun oranı da artmaktadır.
- 👨👩👧👦 Nüfusun Dağılışı: Türkiye'de nüfus, bölgelere ve şehirlere göre farklılık gösterir. Marmara Bölgesi ve kıyı bölgeleri daha yoğun nüfusludur.
- 💼 Ekonomik Faaliyetler: Türkiye'de nüfusun büyük bir kısmı hizmet ve sanayi sektörlerinde çalışmaktadır. Tarım sektöründe çalışanların oranı azalmaktadır.
🌍 Göçler ve Sonuçları
Göçler, insanların çeşitli nedenlerle bir yerden başka bir yere yer değiştirmesidir. Türkiye'de iç göçler ve dış göçler olmak üzere farklı göç türleri görülür.
- ➡️ İç Göçler: Türkiye'de kırsal alanlardan kentlere doğru yoğun bir iç göç yaşanmaktadır. İş imkanları, eğitim ve sağlık hizmetleri gibi faktörler bu göçleri etkiler.
- ✈️ Dış Göçler: Türkiye'den diğer ülkelere işçi göçü, eğitim amaçlı göç ve siyasi nedenlerle göçler yaşanmaktadır.
- ➕ Göçlerin Sonuçları: Göçler, hem göç veren hem de göç alan yerlerde çeşitli sosyal, ekonomik ve demografik değişikliklere neden olur.
Umarım bu senaryo, sınavınıza hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
