📚 10. Sınıf Edebiyat 2. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık Soruları
Merhaba gençler! Edebiyat sınavı yaklaşıyor ve biliyorum ki biraz streslisiniz. Ama merak etmeyin, bu yazıda sınavda çıkabilecek konulara ve soru tiplerine değineceğiz. Sakin olun, derin bir nefes alın ve başlayalım!
📜 Tanzimat Edebiyatı (1860-1896)
Tanzimat Edebiyatı, Türk edebiyatında Batılılaşma hareketinin başladığı dönemdir. Bu dönemde roman, hikaye, tiyatro gibi yeni türler edebiyatımıza girmiştir.
- ✒️ Genel Özellikleri:
- 🎨 Sanat, toplum içindir anlayışı benimsenmiştir.
- 🌍 Batı edebiyatı örnek alınmıştır.
- 🗣️ Dilde sadeleşme çabaları görülmüştür.
- 🎭 Roman, hikaye, tiyatro gibi yeni türler edebiyatımıza girmiştir.
- ✍️ Önemli Sanatçılar:
- 👤 Şinasi: İlk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval'i çıkarmıştır.
- 👤 Namık Kemal: Vatan şairi olarak bilinir. Vatan yahut Silistre adlı tiyatro eseriyle tanınır.
- 👤 Ziya Paşa: Şiir ve İnşa makalesiyle dil tartışmalarına katılmıştır.
- 👤 Ahmet Mithat Efendi: Yazı makinesi olarak bilinir. Çok sayıda roman yazmıştır.
- 📖 Eser Örnekleri:
- 📚 Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi (Şinasi): İlk özel gazetenin önsözüdür.
- 🎭 Vatan yahut Silistre (Namık Kemal): Vatan sevgisini konu alan bir tiyatro eseridir.
- 📖 İntibah (Namık Kemal): İlk edebi roman örneklerindendir.
- 📚 Araba Sevdası (Recaizade Mahmut Ekrem): Yanlış Batılılaşmayı eleştiren bir romandır.
🎭 Tiyatro
Tanzimat döneminde tiyatro, halkı eğitmek ve bilinçlendirmek için önemli bir araç olarak görülmüştür.
- 🎭 Özellikleri:
- 📣 Halkı eğitmek amacıyla yazılmıştır.
- 📜 Konular genellikle tarihten veya günlük hayattan alınmıştır.
- 💬 Sade bir dil kullanılmıştır.
- ✍️ Önemli Eserler:
- 🎭 Vatan yahut Silistre (Namık Kemal)
- 🎭 Afife Anjelik (Ahmet Mithat Efendi)
- 🎭 Lehçe-i Osmanî (Ahmet Vefik Paşa - Moliere'den uyarlama)
📜 Servet-i Fünun Edebiyatı (1896-1901)
Servet-i Fünun Edebiyatı, Tanzimat Edebiyatı'ndan sonra gelen ve Batı etkisinin daha da arttığı bir dönemdir. Bu dönemde sanat, sanat içindir anlayışı benimsenmiştir.
- ✒️ Genel Özellikleri:
- 🎨 Sanat, sanat içindir anlayışı benimsenmiştir.
- 🇫🇷 Fransız edebiyatı örnek alınmıştır.
- ✍️ Ağır ve süslü bir dil kullanılmıştır.
- 😔 Bireysel konular işlenmiştir (aşk, ölüm, yalnızlık gibi).
- ✍️ Önemli Sanatçılar:
- 👤 Tevfik Fikret: Dönemin en önemli şairlerinden biridir.
- 👤 Cenap Şahabettin: Sembolizm akımının temsilcisidir.
- 👤 Halit Ziya Uşaklıgil: Romanlarıyla tanınır.
- 👤 Mehmet Rauf: İlk psikolojik roman olarak kabul edilen Eylül'ü yazmıştır.
- 📖 Eser Örnekleri:
- 📚 Mai ve Siyah (Halit Ziya Uşaklıgil): Dönemin sanat anlayışını yansıtan bir romandır.
- 📖 Aşk-ı Memnu (Halit Ziya Uşaklıgil): Ünlü bir aşk romanıdır.
- 📚 Eylül (Mehmet Rauf): İlk psikolojik romanımızdır.
- 📖 Rübab-ı Şikeste (Tevfik Fikret): Şiir kitabıdır.
📝 Sınavda Çıkabilecek Soru Tipleri
- ❓ Tanzimat ve Servet-i Fünun edebiyatlarının genel özelliklerini karşılaştırınız.
- ❓ Namık Kemal'in Vatan yahut Silistre adlı eserinin konusunu ve önemini açıklayınız.
- ❓ Halit Ziya Uşaklıgil'in Aşk-ı Memnu romanının ana karakterlerini ve olay örgüsünü anlatınız.
- ❓ Tevfik Fikret'in şiirlerinde hangi temalar işlenmektedir?
- ❓ Servet-i Fünun döneminde dilin kullanım özellikleri nelerdir?
Umarım bu hazırlık soruları size yardımcı olur. Sınavda başarılar dilerim!
