🧪 10. Sınıf Fizik 1. Dönem 1. Yazılı 2. Senaryo MEB Soruları: Hazırlık Rehberi
Merhaba 10. sınıf öğrencileri! Fizik dersinin ilk yazılısı yaklaşıyor ve MEB'in yayınladığı senaryolara göre hazırlanmak çok önemli. Bu rehberde, 2. senaryoya uygun örnek sorular ve çözümleriyle sınavda başarılı olmanıza yardımcı olacağız. Sakın unutmayın, fizik sadece formüllerden ibaret değil, aynı zamanda doğayı anlamanın bir yolu!
💡 1. Bölüm: Hareket ve Kuvvet
- 🚗 Doğrusal Hareket: Bir cismin düz bir çizgi üzerinde sabit hızla veya ivmeyle hareket etmesidir.
- 💪 Kuvvet: Bir cismin hareketini değiştiren veya cisimde şekil değişikliği yaratan etkidir.
- ⚖️ Newton'ın Hareket Yasaları:
- 🍎 Eylemsizlik Yasası: Bir cisme dışarıdan bir kuvvet etki etmedikçe, duruyorsa durmaya, hareketliyse sabit hızla hareket etmeye devam eder.
- 🚀 Temel Yasa (F=ma): Bir cisme uygulanan net kuvvet, cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımına eşittir.
- 🤝 Etki-Tepki Yasası: Her etkiye karşı eşit büyüklükte ve zıt yönde bir tepki vardır.
✍️ Örnek Soru 1:
Kütlesi 2 kg olan bir cisim, sürtünmesiz yatay bir düzlemde 5 N'luk yatay bir kuvvetin etkisiyle hareket ediyor. Cismin ivmesini hesaplayınız.
Çözüm:
F = ma formülünü kullanacağız. F (kuvvet) = 5 N, m (kütle) = 2 kg. O halde, 5 = 2 * a. Buradan a (ivme) = 2.5 m/s² olarak bulunur.
🌌 2. Bölüm: Enerji
- ⚡️ İş: Bir kuvvetin bir cismi yer değiştirmesi sonucu yapılan enerji aktarımıdır. (W = F * x)
- 🔋 Kinetik Enerji: Bir cismin hareketinden dolayı sahip olduğu enerjidir. (KE = 1/2 * mv²)
- 🏔️ Potansiyel Enerji: Bir cismin konumundan dolayı sahip olduğu enerjidir. (PE = mgh)
- 🔄 Enerji Dönüşümü: Enerji bir türden başka bir türe dönüşebilir, ancak toplam enerji korunur.
✍️ Örnek Soru 2:
Kütlesi 3 kg olan bir top, yerden 4 metre yükseklikte tutuluyor. Topun potansiyel enerjisini hesaplayınız. (Yerçekimi ivmesi g = 9.8 m/s²)
Çözüm:
PE = mgh formülünü kullanacağız. m (kütle) = 3 kg, g (yerçekimi ivmesi) = 9.8 m/s², h (yükseklik) = 4 m. O halde, PE = 3 * 9.8 * 4 = 117.6 Joule.
🌡️ 3. Bölüm: Isı ve Sıcaklık
- 🔥 Isı: Sıcaklık farkından dolayı transfer olan enerjidir.
- 🌡️ Sıcaklık: Bir maddenin ortalama moleküler kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür.
- ⚖️ Öz Isı: Bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1°C artırmak için gereken ısı miktarıdır.
- 🔄 Isı Transferi: Isı, sıcak bir cisimden soğuk bir cisme üç şekilde aktarılabilir: iletim, konveksiyon ve radyasyon.
✍️ Örnek Soru 3:
20°C'deki 500 gram suyu 50°C'ye ısıtmak için ne kadar ısı gereklidir? (Suyun öz ısısı c = 4.18 J/g°C)
Çözüm:
Q = mcΔT formülünü kullanacağız. m (kütle) = 500 g, c (öz ısı) = 4.18 J/g°C, ΔT (sıcaklık değişimi) = 50°C - 20°C = 30°C. O halde, Q = 500 * 4.18 * 30 = 62700 Joule.
Unutmayın, bu sadece birkaç örnek soru. Yazılıya hazırlanırken ders kitabınızı ve notlarınızı dikkatlice inceleyin. Başarılar!
