📚 10. Sınıf Fizik 1. Dönem 2. Yazılı: 9. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! 10. sınıf fizik dersinin 1. dönem 2. yazılısına hazırlanırken MEB'in yayınladığı 9. senaryoyu inceleyeceğiz. Bu senaryodaki sorular, sınavda karşınıza çıkabilecek konuları anlamanıza yardımcı olacak. Haydi başlayalım!
💡 1. Senaryo: Kuvvet ve Hareket
Bu senaryoda kuvvet, hareket, Newton'un hareket yasaları gibi temel konulara odaklanacağız.
- 🍎 Soru 1: Sürtünmesiz yatay bir düzlemde durmakta olan bir cisme uygulanan yatay kuvvetin cismin ivmesine etkisi nedir? Açıklayınız.
- 🍏 Çözüm: Newton'un 2. hareket yasasına göre (F=ma), cisme uygulanan kuvvet (F), cismin kütlesi (m) ve ivmesi (a) arasında doğru orantı vardır. Yani kuvvet artarsa, ivme de artar. Sürtünme olmadığı için uygulanan tüm kuvvet ivmeye dönüşür.
- 🍎 Soru 2: Bir cismin sabit hızla hareket etmesi için hangi şartlar gereklidir? Örneklerle açıklayınız.
- 🍏 Çözüm: Bir cismin sabit hızla hareket etmesi için cisme etki eden net kuvvetin sıfır olması gerekir. Bu, ya cisme hiç kuvvet uygulanmaması ya da uygulanan kuvvetlerin birbirini dengelemesi anlamına gelir. Örneğin, yatay düzlemde sürtünmesiz bir yüzeyde itilen bir cisim, itme kuvveti ortadan kalktıktan sonra sabit hızla hareketine devam eder. Başka bir örnek, paraşütle atlayan bir kişinin aşağı doğru ağırlığı ile yukarı doğru hava direncinin eşit olması durumunda sabit hızla yere inmesidir.
🔬 2. Senaryo: Enerji
Bu senaryoda kinetik enerji, potansiyel enerji, iş ve enerji dönüşümleri konularına değineceğiz.
- 🍎 Soru 1: Kinetik enerji nedir? Bir cismin kinetik enerjisi hangi faktörlere bağlıdır?
- 🍏 Çözüm: Kinetik enerji, bir cismin hareketinden dolayı sahip olduğu enerjidir. Bir cismin kinetik enerjisi, kütlesi (m) ve hızının (v) karesi ile doğru orantılıdır. Kinetik enerji formülü: KE = 1/2 * m * v².
- 🍎 Soru 2: Potansiyel enerji nedir? Yerçekimi potansiyel enerjisi ve esneklik potansiyel enerjisi arasındaki farkı açıklayınız.
- 🍏 Çözüm: Potansiyel enerji, bir cismin konumundan veya durumundan dolayı sahip olduğu enerjidir. Yerçekimi potansiyel enerjisi, bir cismin yerden yüksekliğine bağlıdır (PE = mgh). Esneklik potansiyel enerjisi ise, esnek bir cismin (yay gibi) sıkıştırılması veya gerilmesiyle depolanan enerjidir (PE = 1/2 * k * x²).
🌡️ 3. Senaryo: Isı ve Sıcaklık
Bu senaryoda ısı, sıcaklık, ısı transferi ve hal değişimi konularını ele alacağız.
- 🍎 Soru 1: Isı ve sıcaklık arasındaki farkı açıklayınız. Isı birimi nedir?
- 🍏 Çözüm: Sıcaklık, bir maddenin moleküllerinin ortalama kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür. Isı ise, sıcaklık farkından dolayı transfer olan enerjidir. Isı birimi joule (J) veya kalori (cal)'dir.
- 🍎 Soru 2: Isı transferi yöntemleri nelerdir? Örneklerle açıklayınız.
- 🍏 Çözüm: Üç temel ısı transferi yöntemi vardır: iletim, konveksiyon ve radyasyon.
- 🍋 İletim: Katı maddelerde ısı enerjisinin moleküller arası çarpışmalarla aktarılmasıdır. Örneğin, metal bir çubuğun bir ucunu ısıttığımızda, ısının diğer uca iletilmesi.
- 🍋 Konveksiyon: Sıvı ve gazlarda ısı enerjisinin akışkan hareketiyle aktarılmasıdır. Örneğin, kalorifer peteğinin odayı ısıtması.
- 🍋 Radyasyon: Elektromanyetik dalgalar yoluyla ısı enerjisinin aktarılmasıdır. Örneğin, güneşin dünyayı ısıtması.
Umarım bu senaryo çözümleri, sınavınıza hazırlanırken size yardımcı olur. Başarılar!
